Vì sao Thủ tướng Nhật Bản có thể sẽ tổ chức bầu cử đột xuất?

Nhật Bản không cần tổ chức bầu cử Hạ viện cho đến năm 2025, nhưng ông Kishida mong muốn củng cố ảnh hưởng của mình đối với đảng cầm quyền chính phủ hiện thời là Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Để được như vậy, ông mới đảm bảo được chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo của đảng vào tháng 9/2024 và kéo dài thời gian tại vị chức thủ tướng.

Cách thức mở bầu cử đột xuất

Các thủ tướng Nhật Bản thường nói rằng, họ sẽ giải tán Hạ viện để vận động bầu cử. Tuy nhiên, đó cũng có thể là cách thủ tướng phản ứng khi phe đối lập bỏ phiếu bất tín nhiệm.

Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDP) - phe đối lập chính của LDP, đang xem xét kiến nghị trước khi phiên họp quốc hội hiện tại kết thúc vào ngày 21/6, để phản đối một dự luật về việc điều phối ngân quỹ nhà nước nhằm tăng cường năng lực phòng vệ của Nhật Bản. Nếu giải tán Hạ viên, ông Kishida sẽ có cơ hội tổ chức một cuộc bầu cử mới, nhanh chóng và dễ dàng hơn, vì hiện Nhật Bản không có vấn đề cấp bách nào thu hút quan tâm của giới cử tri.

Độ tín nhiệm hiện tại của ông Kishida Fumio

Sự ủng hộ dành cho ông Kishida đã tăng lên sau lần Hội nghị Thượng đỉnh giữa những nhà lãnh đạo của G7 - tổ chức từ ngày 19/5 đến 21/5 tại Hiroshima. Sự hiện diện của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại hội nghị đã giúp ông Kishida thu hút thêm nhiều sự ủng hộ, vị thế đó đang được duy trì.

Theo một cuộc thăm dò gần đây do đài truyền hình công cộng NHK thực hiện, 43% cử tri có thiện cảm với ông Kishida. Ngay sau hội nghị thượng đỉnh, tỷ lệ này là 46%. Vào cuối năm 2022, tỷ lệ ủng hộ của ông đạt chưa đến 30%.

Tình hình kinh tế của Nhật Bản

Chỉ số chứng khoán Nikkei của Nhật Bản đã tăng vọt lên mức cao nhất trong 33 năm, nhờ tình hình thu nhập cao và kinh tế phục hồi sau đại dịch. Tăng trưởng kinh tế tăng 2,7% trong quý đầu tiên của năm 2023 - mức cao hơn dự kiến.

Nhưng những nhà hoạch định chính sách cấp cao của LDP vẫn lo lắng về tình trạng giá hàng hóa không ngừng tăng cao và số phận không chắc chắn của nền kinh tế toàn cầu. Lý do: Họ vẫn còn bị ám ảnh về cuộc bầu cử thảm khốc năm 2008, vốn xảy ra ngay trong giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu, làm suy giảm tín nhiệm của LDP. Kết quả: Phe đối lập lên nắm quyền trong nhiều năm.

Tình hình phe đối lập

Những đảng đối lập đang bị phân tán và hỗn loạn. Do đó, việc kêu gọi tổ chức bầu cử sớm có thể tạo thành chướng ngại vật cho đối thủ của họ, ngăn cản khả năng kịp thành lập liên minh hợp tác từ nhiều khu vực. Đây là trường hợp đã xảy ra trong đợt bầu cử thượng viện năm 2022.

Dù vậy, LDP vẫn lo sợ về Đảng Duy Tân Hội. Với khuynh hướng bảo thủ, đảng này có thể bòn rút phiếu bầu của LDP. Chưa kể, vào tháng 4/2023, đảng này đã giành được thêm nhiều ghế trong cuộc bầu cử địa phương. Do đó, kêu gọi tổ chức bầu cử đột xuất có thể rút ngắn thời gian chuẩn bị của họ và giữ đảng này ở thế khó.

Rủi ro

Ông Kishida và LDP có thể bị chỉ trích vì kêu gọi bầu cử đột xuất trong bối cảnh không có vấn đề cấp bách. Theo kết quả thăm dò của NHK, chỉ có 11% cử tri ủng hộ tổ chức bầu cử “ngay lập tức”; 19% cử tri khác đề nghị tổ chức “trong năm nay”.

Tổ chức bầu cử sớm cũng có thể phản tác dụng đối với ông Kishida nếu tỷ lệ tín nhiệm của ông sụt giảm trước thềm cuộc đua giữ chức lãnh đạo LDP, sẽ diễn ra vào một năm sau.

Người Nhật Bản chi tiền đi học cười

Nhật Bản đầu tư hàng tỷ USD vào nguồn cung cấp hydro cho quá trình khử carbon

Nhật Bản đầu tư 107 tỷ USD để sản xuất hydro

Ngọc Duyên

AFP