Ukraine tấn công đội tàu chở dầu bí mật của Nga

Ukraine đã tấn công ít nhất hai tàu chở dầu ngoài khơi Thổ Nhĩ Kỳ và Tây Phi, trong chiến dịch nhằm vào đội tàu chở dầu“bí mật” của Nga. (Ảnh: AFP)

Trước đó, Ukraine chủ yếu nhắm vào các tàu chở nhiên liệu và cơ sở hạ tầng tại cảng và trên đất liền của Nga, nhằm làm suy yếu nguồn tài chính của Moscow trong xung đột. Tuy nhiên, những vụ tấn công gần đây lại xảy ra ngoài lãnh hải Nga.

Châu Âu và Mỹ đã trừng phạt hàng trăm tàu trong đội tàu “bí mật”, cáo buộc họ vi phạm lệnh cấm bán dầu Nga, vận chuyển ngũ cốc Ukraine bị đánh cắp, thậm chí tham gia hoạt động do thám, hoặc làm hư hại cáp viễn thông và đường ống ngầm dưới biển.

Tháng 10, ông Zelenskyy cho biết tình báo Kiev đang cung cấp thông tin cho các đối tác châu Âu và “kỳ vọng các nỗ lực chống lại sự can thiệp của Nga sẽ được tăng cường đáng kể”.

Tính đến thứ Ba (9/12), tàu chở dầu Kairos - vốn đã bị trừng phạt - đang mắc cạn ngoài khơi Bulgaria, một thành viên NATO. Theo hãng tin nhà nước Bulgaria BTA, tàu kéo Thổ Nhĩ Kỳ đã kéo nó ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ trên Biển Đen, nhưng khi vào vùng biển Bulgaria thì bị tách khỏi tàu.

Nguồn tin của SBU nói với CBS News rằng Kairos và một tàu chở dầu bị trừng phạt khác, Virat, đều bị tấn công bởi UAV trên biển “Sea Baby” của Ukraine tại Biển Đen trong hai vụ riêng biệt hồi cuối tháng 11. Đây được cho là chiến dịch chung giữa Tổng cục 13 phản gián quân sự của SBU và Hải quân Ukraine.

“Mục tiêu của SBU là tiếp tục làm suy yếu khả năng tài chính của Nga trong xung đột”, một nguồn tin SBU cho biết. “Các UAV Sea Baby đã vô hiệu hóa những con tàu có thể vận chuyển lượng dầu trị giá gần 70 triệu USD, giúp Điện Kremlin né tránh trừng phạt quốc tế”, nguồn tin này nói thêm.

Nguồn tin SBU cũng cung cấp video ghi lại khoảnh khắc UAV Sea Baby tấn công hai tàu này. CBS News xác nhận hình ảnh trong video trùng khớp với hình ảnh công khai của Kairos và Virat. Giới chức SBU cho biết cả hai tàu đều bị hư hại nặng và “không thể tiếp tục hoạt động”.

Dữ liệu định vị tàu thuyền công khai cũng khớp với thông tin từ BTA, cho thấy tàu kéo Thổ Nhĩ Kỳ đã tách khỏi tàu dầu khi ở cách bờ Bulgaria 6 hải lý. Đến thứ Ba (9/12), Kairos vẫn mắc kẹt ngoài khơi Ahtopol, phía nam Biển Đen của Bulgaria, không có hệ thống sưởi hay điện.

Hải quân Bulgaria đã đưa một số thuyền viên vào bờ bằng trực thăng, nhưng đến thứ Ba, chính quyền vẫn chưa thể lai dắt tàu vào nơi an toàn do thời tiết xấu.

Cuối tháng trước, quản lý kỹ thuật của một tàu chở dầu khác, Mersin, cho biết tàu đã bị ảnh hưởng bởi một loạt vụ nổ khi neo đậu ngoài khơi Senegal. Theo giới chức Senegal, toàn bộ thủy thủ đoàn đã được cứu. Công ty quản lý kỹ thuật Besiktas Shipping cho biết nước biển đã tràn vào phòng máy, nhưng con tàu vẫn “an toàn” và không gây rủi ro cho hàng hải hay an toàn hàng hải.

Theo Viện Phân tích An ninh châu Phi, tàu Mersin vẫn đang mắc kẹt với khoảng 30.000 tấn dầu diesel trên khoang.

Dữ liệu nguồn mở từ MarineTraffic cho thấy con tàu rời cảng Taman của Nga ngày 21/8 và đến Senegal vào cuối tháng 9, rồi neo đậu tại đó cho đến nay. Mersin hiện không nằm trong danh sách tàu bị Mỹ trừng phạt, nhưng tổ chức giám sát tuân thủ lệnh trừng phạt OpenSanctions cho biết các tàu do Besiktas Shipping vận hành từng tham gia những hoạt động vận chuyển dầu thô đầy rủi ro khi neo đậu.

Một video lan truyền trên mạng xã hội, ghi ngày 30/11, cho thấy tàu Mersin đang chìm. CBS News chưa thể xác minh nguồn video, nhưng tên con tàu - bị ngập một phần - vẫn nhìn thấy rõ trong đoạn clip, có vẻ được quay từ một tàu khác đi ngang qua.

Giới chức Ukraine chưa công khai xác nhận có liên quan đến bất kỳ vụ nổ nào ở Biển Đen, hay ngoài khơi châu Phi, dù những sự cố này xảy ra chỉ trong vài ngày. Ngày 3/12, Besiktas Shipping thông báo ngừng ngay lập tức mọi “chuyến đi liên quan đến Nga”.

Công ty khẳng định luôn tuân thủ các quy định về vận chuyển dầu Nga, nhưng cho rằng “tình hình an ninh trong khu vực đã leo thang đáng kể” và “chúng tôi đi đến kết luận rằng mức độ rủi ro đối với tàu và thủy thủ đoàn đã vượt quá giới hạn có thể chấp nhận”.

Các nước châu Âu đã áp nhiều vòng trừng phạt lên hàng trăm tàu bị cho là thuộc đội tàu “bí mật” của Nga, nhưng kế hoạch cho phép cơ quan chức trách EU được lên kiểm tra những tàu bị nghi ngờ vẫn chưa được triển khai.

Những tàu thuộc đội “bí mật” cũng bị liên hệ với việc xuất hiện UAV tại nhiều sân bay châu Âu, bao gồm sự cố tuần trước khi một máy bay không người lái chưa rõ nguồn gốc xâm nhập không phận Ireland đúng lúc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đang thăm nước này.

Liên minh châu Âu và các đồng minh NATO ở châu Âu của Mỹ liên tục cảnh báo về chiến thuật “xung đột hỗn hợp” mà Nga bị cáo buộc sử dụng trong những tháng gần đây, từ việc đưa UAV xâm nhập không phận đến thực hiện các hoạt động phá hoại khắp khu vực và ngoài biển.

Thỏa thuận hòa bình Ukraine: Châu Âu có đổi hướng chiến lược khí đốt?

Hé lộ kết quả cuộc trao đổi giữa Tổng thống Nga và Đặc phái viên Mỹ

Đàm phán hòa bình Nga - Ukraine tác động gì tới Ấn Độ?

Nh.Thạch

AFP