OPEC+ mải cắt giảm sản lượng, Mỹ âm thầm cướp thị phần

IEA: OPEC+ duy trì cắt giảm sản lượng đẩy thị trường dầu vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung

Đằng sau nỗ lực cắt giảm sản lượng dầu của Nga để đáp ứng mục tiêu của OPEC+

Một tàu chở dầu nạp dầu thô ở Houston để chuyển dầy sang một tàu chở dầu thô cỡ lớn (Nguồn: FreightWaves)

Hiện dầu của Mỹ đang xâm lấn vào các thị trường trọng điểm của nhóm OPEC+ khi nhóm này đang hạn chế nguồn cung trong nỗ lực thúc đẩy giá dầu.

Từ châu Âu đến châu Á, người mua đang mua thêm dầu thô của Mỹ do các lệnh trừng phạt chống lại Nga và lo ngại về việc gia hạn nới lỏng trừng phạt đối với Venezuela đang khiến các nhà máy lọc dầu lo lắng về nguồn cung từ 2 quốc gia này.

Châu Âu cũng đã chuyển sang mua nhiều dầu của Mỹ hơn do các chuyến hàng từ châu Á hiện mất nhiều thời gian hơn để vận chuyển. Do các cuộc tấn công của Houthi nhằm vào hoạt động vận chuyển thương mại, các tàu chở dầu chủ yếu tránh tuyến Biển Đỏ/Kênh Suez – tuyến đường vận chuyển nhanh nhất từ châu Á đến châu Âu – và hướng tới Mũi Hảo Vọng vòng quanh Châu Phi.

Tàu chở dầu thô Eagle Ford rời khỏi bến tàu NuStar Energy tại Cảng Corpus Christi ở Corpus Christi, Texas (Nguồn: Bloomberg)

Xuất khẩu cao kỷ lục của Mỹ

Khi sản lượng dầu thô của Mỹ tăng lên mức cao mới bất chấp dự báo về tốc độ tăng trưởng chậm lại đáng kể trong năm ngoái, thì một lần nữa, xuất khẩu từ Mỹ lại tăng—lên mức cao kỷ lục kể từ khi lệnh cấm của Mỹ đối với việc xuất khẩu dầu thô trong nước được dỡ bỏ vào năm 2015.

Xuất khẩu dầu thô của Mỹ đạt trung bình cao nhất mọi thời đại là 4,1 triệu thùng/ngày vào năm ngoái, tăng 13% hay 482.000 thùng/ngày so với kỷ lục được thiết lập một năm trước đó vào năm 2022, dữ liệu từ Cơ quan thông tin năng lượng Mỹ (EIA) cho thấy vào tháng trước. Ngoại trừ năm 2021, xuất khẩu dầu thô của Mỹ đã tăng lên hàng năm kể từ khi lệnh cấm được dỡ bỏ.

Ảnh minh họa

Khi sản lượng dầu của Mỹ tăng 9% lên mức cao kỷ lục 12,9 triệu thùng/ngày và do nhiều nhà máy lọc dầu của Mỹ được thiết kế để sử dụng dầu thô nặng và chua hơn, lượng dầu thô ngọt nhẹ dư thừa từ đá phiến đã tìm thấy nhiều người mua hơn ở nước ngoài. EIA lưu ý rằng do phần lớn sản lượng dầu thô của Mỹ là dầu thô nhẹ, ngọt nên đã tạo ra động lực xuất khẩu cho những người tham gia thị trường.

Đồng thời, OPEC+ tiếp tục hạn chế nguồn cung để khôi phục “sự ổn định của thị trường”, hay nói cách khác là hỗ trợ giá dầu thô.

Ông Gary Ross, một nhà tư vấn dầu mỏ đã trở thành nhà quản lý quỹ phòng hộ tại Black Gold Investor, nói với Bloomberg: “Sản lượng của Mỹ đang tăng lên trong khi sản lượng của OPEC và Nga đang giảm - vì vậy, theo định nghĩa, Mỹ sẽ có nhiều thị phần hơn”.

Ảnh minh họa

Mỹ tăng thị phần ở châu Âu và Ấn Độ

Năm ngoái, châu Âu đã trở thành khách hàng mua dầu thô lớn nhất của Mỹ sau các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với nhà sản xuất OPEC+ là Nga.

Việc đưa dầu thô West Texas Intermediate (WTI) vào giá Dated Brent cũng thúc đẩy việc mua loại dầu thô của Mỹ.

Dầu thô WTI được dùng để xác định giá Dated Brent được giao đến Rotterdam, một trung tâm giao dịch và lưu trữ dầu thô lớn ở Hà Lan. Do đó, Hà Lan nhận được nhiều dầu thô xuất khẩu của Mỹ hơn bất kỳ quốc gia nào khác vào năm 2023, đạt trung bình 652.000 thùng/ngày, theo ước tính của EIA.

Ảnh minh họa

Vì vậy, tổng cộng, xuất khẩu dầu thô của Mỹ sang châu Âu đạt trung bình 1,8 triệu thùng/ngày trong năm ngoái, cao hơn một chút so với xuất khẩu của Mỹ sang châu Á và châu Đại Dương là 1,7 triệu thùng/ngày. Dầu thô Mỹ đã thay thế một phần lớn dầu thô Nga mà châu Âu nhập khẩu trước năm 2022.

Sau Hà Lan, thị trường dầu thô lớn thứ hai của Mỹ là Trung Quốc, với lượng nhập khẩu từ Mỹ trung bình 452.000 thùng/ngày, nhiều hơn gấp đôi khối lượng năm 2022, ước tính của EIA cho thấy.

Trung Quốc đã nhập khẩu nhiều dầu của Nga hơn vào năm ngoái và trở thành khách hàng lớn nhất khi dầu thô của Nga phải tìm thị trường mới thay thế các nước phương Tây.

Ảnh minh họa

Ấn Độ cũng tiêu thụ dầu thô giá rẻ của Nga vào cuối năm 2022 và hầu hết năm 2023, nhưng đã giảm nhập khẩu từ Nga sau khi Mỹ thắt chặt việc thực thi lệnh trừng phạt vào cuối năm ngoái. Đầu năm nay, Mỹ cũng áp đặt các lệnh trừng phạt đối với nhà điều hành tàu chở dầu Sovcomflot của nhà nước Nga, khiến người mua Ấn Độ lo lắng về khả năng vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Tất cả các nhà máy lọc dầu Ấn Độ hiện được cho là từ chối nhận dầu thô của Nga được vận chuyển trên các tàu của Sovcomflot. Họ cũng đang kiểm tra cẩn thận danh sách chủ sở hữu của mọi tàu chở dầu thô của Nga để đảm bảo các tàu này không liên kết với Sovcomflot hoặc các thực thể khác trong danh sách trừng phạt mới nhất của Mỹ.

Ảnh minh họa

Ấn Độ dự kiến sẽ tăng khối lượng dầu nhập khẩu từ Mỹ trong tháng 4 lên mức cao nhất trong 11 tháng do việc các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga được thắt chặt đang làm chậm dòng dầu thô của Nga sang quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn thứ ba thế giới.

Hầu hết dầu thô được mua vào tháng 3 để vận chuyển trong tháng 4 là WTI Midland. Mặc dù đắt hơn một số loại dầu thô Trung Đông, loại dầu thô này có cùng chất lượng với dầu Sokol của Nga, vốn bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi lệnh trừng phạt của Mỹ khi xuất khẩu sang Ấn Độ.

Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ cũng được cho là đã đình chỉ mua dầu thô từ Venezuela do lệnh miễn trừ trừng phạt của Mỹ đối với xuất khẩu dầu của Venezuela hết hạn vào ngày 18/4 và có thể dẫn đến những rắc rối nếu không được gia hạn.

Ấn Độ và châu Âu đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung dầu thô của họ khỏi các nhà cung cấp OPEC+ – bao gồm các nhà xuất khẩu lớn nhất Trung Đông và Nga – và dầu thô của Mỹ được cho là sẽ tham gia.

Đỗ Khánh

Oil Price