Kinh tế vùng Vịnh trước nguy cơ khủng hoảng vì Covid-19 và giá dầu giảm

Sàn giao dịch chứng khoán Arập Saudi

Từ đầu tháng 3/2020, 7 sàn giao dịch chứng khoán trong khu vực đã sụt giảm nghiêm trọng, các thị trường cổ phiếu Dubai và Abu Dhabi cũng như Kuwait bị mất hơn 1/3 giá trị.

Thị trường Arập Saudi, lớn nhất trong khu vực và là một trong 10 thị trường hàng đầu thế giới, cũng giảm khoảng 18% so với cùng kỳ năm 2019.

Tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Saudi Aramco, tập đoàn niêm yết lớn nhất thế giới đã mất 12% giá trị cổ phiếu kể từ ngày 1-3-2020, và giá trị vốn hóa đã giảm xuống còn 1.570 tỷ USD, thua xa so với con số 2.000 tỷ USD đạt được kể sau phiên IPO vào đầu tháng 12-2019.

Ả Rập Saudi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Qatar và Ô-man đã công bố các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế của họ với tổng trị giá khoảng 85 tỷ đô la, một phần trong số đó được dùng hỗ trợ cho thị trường chứng khoán.

Cơ quan xếp hạng Moody đã ước tính rằng ngân sách hỗ trợ hồi phục 27,2 tỷ USD của Abu Dhabi sẽ hữu ích nếu hạn chế thiệt hại cho các ngân hàng UAE, bao gồm cả ảnh hưởng của dịch Corona đối với giá trị tài sản vật chất của họ (như bất động sản).

Doanh thu quốc gia của 6 nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC - Ả Rập Xê Út, Bahrain, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Ô-man, Qatar và Kuwait) phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ, trong khi nhu cầu dầu mỏ đang giảm do dịch Corona bùng phát ở Trung Quốc, nước tiêu thụ 1/5 sản lượng dầu của vùng Vịnh.

Cú đánh thứ 2 vào các quốc gia này: sự thất bại của cuộc đàm phán giữa Nga và tổ chức OPEC về việc giảm thêm sản lượng dầu đã gây ra cuộc chiến giá cả giữa Ryad và Moscow.

Ả Rập Saudi giảm giá mạnh, bơm dầu tràn ngập thị trường với giá rẻ. Giá dầu chạm mức thấp nhất trong 18 năm qua, ngày 18-3, giá một thùng dầu Brent khoảng 25 USD, gây thiệt hại hàng chục tỷ USD cho vùng Vịnh.

Nhưng thị trường chứng khoán không phải là nạn nhân duy nhất của bối cảnh hiện tại. Dịch Covid-19 đã tác động đến lĩnh vực giao thông, đặc biệt là hàng không, thương mại, giải trí và du lịch. Theo các nhà phân tích của Capital Economics, các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh sẽ ảnh hưởng nặng nề đến lĩnh vực phi dầu mỏ ở Trung Đông và Bắc Phi.

“Dubai dễ bị ảnh hưởng nhất và điều này có thể khơi dậy nỗi sợ hãi về khoản nợ khổng lồ của tiểu vương quốc”, nhóm chuyên gia cố vấn có trụ sở tại London cho biết. Dubai đón 16,8 triệu khách du lịch vào năm 2019, có được hơn 90% thu nhập từ bất động sản, du lịch, hàng không và thương mại. Dubai hướng đến mục tiêu đón 20 triệu khách trong năm 2020 đặc biệt thông qua việc tổ chức Triển lãm toàn cầu năm 2020.

Ngày 19/3, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) kêu gọi các chính phủ Trung Đông hỗ trợ khẩn cấp cho các hãng hàng không đang chiến đấu để tồn tại.

Hiệp hôi cho biết, nhiều tuyến đường bay ở Trung Đông và Châu Phi đã bị cấm và nhu cầu đi lại trên các tuyến đường còn hoạt động giảm 60%.

Theo IATA, đóng góp của vận tải hàng không cho các nền kinh tế ở Trung Đông, chủ yếu ở vùng Vịnh, ước tính khoảng 130 tỷ USD mỗi năm, tương đương 4,4% GDP và giải quyết 2,4 triệu việc làm.

Các chính phủ vùng Vịnh đang chịu nhiều áp lực. Ả Rập Saudi, nhà xuất khẩu dầu thô hàng đầu, đã quyết định cắt giảm 5% chi tiêu cho năm 2020 , tương đương giảm 13,3 tỷ USD trên tổng mức ngân sách dự báo 272 tỷ USD.

Theo Capital Economics, tác động kết hợp của dịch Corona và sự sụt giảm giá dầu sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách của Arập Saudi trong năm 2020, từ 6,4% lên 16% GDP.

Ủy ban Kinh tế và Xã hội Liên Hiệp Quốc phụt rách Tây Á cho biết Ả Rập đang mất khoảng 550 triệu USD mỗi ngày do giá dầu giảm và dịch nCovid-19 có thể gây mất 1,7 triệu việc làm của khu vực trong năm 2020.

Petronas thực hiện các biện pháp phòng ngừa Covid-19

Nguy cơ khủng hoảng giá dầu nghiêm trọng

Covid-19 sắp được công nhận là bất khả kháng trong mua sắm công

Covid-19 xuất hiện trên giàn khai thác dầu khí tại Biển Bắc

Nh.Thạch

AFP