Vì sao Trung Quốc đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo ở nước ngoài?

Một dự án đầu tư năng lượng mặt trời của Trung Quốc ở châu Âu. Ảnh AFP

Giải bài toán thừa công suất bằng cách ra biển lớn

Trong khoảng 15 năm qua, Trung Quốc liên tục đối mặt với tình trạng dư thừa công suất khai thác trong nhiều ngành, nhất là ngành thép và khai thác thiết bị năng lượng. Để “giải tỏa” tình trạng này, Bắc Kinh đã lựa chọn con đường đẩy mạnh xuất khẩu và đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt vào lĩnh vực năng lượng. Khi các ngành công nghiệp năng lượng sạch như điện mặt trời và điện gió phát triển nhanh, chiến lược này càng được thúc đẩy mạnh mẽ.

Mở rộng ngành công nghiệp để dẫn dắt thị trường toàn cầu

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc hiện đang khai thác hơn 80% lượng tấm pin mặt trời trên toàn cầu, và kiểm soát khoảng 60% thị trường thiết bị điện gió. Đây không phải là kết quả ngẫu nhiên, mà đến từ chính sách đầu tư bài bản từ những năm 2000, với nhiều ưu đãi như trợ cấp, giảm thuế và giá mua điện ưu đãi. Nhờ vậy, Trung Quốc đã xây dựng được một ngành công nghiệp có thể khai thác với giá thành cực kỳ cạnh tranh. Tuy nhiên, khi nhu cầu trong nước không còn đủ để “nuôi sống” các nhà máy, doanh nghiệp Trung Quốc buộc phải mở rộng ra nước ngoài để duy trì hoạt động và lợi nhuận.

Đầu tư ra nước ngoài để “giải phóng” vốn trong nước

Chiến lược đầu tư quốc tế còn là một cách để Trung Quốc sử dụng hiệu quả lượng vốn dư thừa trong nền kinh tế – bao gồm tiền gửi ngân hàng và tài sản tích lũy từ các doanh nghiệp nhà nước. Thông qua các sáng kiến quy mô lớn như “Vành đai và Con đường” (BRI), Trung Quốc không chỉ giải quyết bài toán sử dụng nguồn vốn này, mà còn tận dụng nó để tài trợ cho các dự án năng lượng lớn ở nước ngoài, chủ yếu tại các quốc gia đang phát triển và mới nổi. Điều này vừa giúp bảo đảm đầu ra lâu dài cho công nghệ Trung Quốc, vừa góp phần giữ ổn định cho nền kinh tế trong nước.

Trung Quốc củng cố vị thế trên trường quốc tế

Việc Trung Quốc đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo ở nước ngoài không chỉ để giải quyết các vấn đề trong nước, mà còn là một bước đi chiến lược nhằm tăng cường ảnh hưởng trên quy mô toàn cầu. Bắc Kinh đặt mục tiêu vươn lên dẫn đầu trong những ngành có giá trị gia tăng cao – vốn từ lâu do các doanh nghiệp phương Tây, đặc biệt là châu Âu và Mỹ, chiếm ưu thế.

Bằng cách xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng tại các quốc gia khác, Trung Quốc từng bước đưa vào áp dụng các tiêu chuẩn công nghệ và kỹ thuật do chính họ thiết lập. Điều này giúp tạo lợi thế cho các doanh nghiệp Trung Quốc khi tiếp cận những thị trường đầy tiềm năng như châu Phi, Đông Nam Á hay Mỹ Latinh.

Chiến lược kết hợp giữa phát triển công nghiệp và mở rộng thương mại của Trung Quốc đang làm dấy lên nhiều lo ngại về tương lai của cán cân kinh tế toàn cầu. Trong bối cảnh lĩnh vực năng lượng ngày càng trở nên quan trọng, Trung Quốc rõ ràng đang hướng tới vai trò dẫn dắt và muốn duy trì ảnh hưởng lâu dài trên sân chơi quốc tế.

Chính sách của Tổng thống Trump khiến nhiều dự án năng lượng tái tạo phải hủy bỏ

BP tiếp tục cắt giảm chi phí và thu hẹp quy mô đầu tư năng lượng tái tạo

Sự bất ổn buộc Engie phải đánh giá lại các dự án năng lượng tại Mỹ

Nh.Thạch

AFP