"Xoay trục" sang Mỹ, Ấn Độ muốn tránh mức thuế quan khổng lồ

(Ảnh minh họa)

Trong những tháng gần đây, ông Trump đã đe dọa áp thuế với nhiều quốc gia nếu họ không tăng nhập khẩu khí đốt của Mỹ, với mức độ thành công khác nhau. Giống như một số nước châu Á khác, Ấn Độ cho rằng việc tăng nhập khẩu là cách tốt nhất để tránh nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi các hạn chế thương mại của Mỹ.

Tuần này, Bộ trưởng Dầu mỏ và Khí đốt Tự nhiên của Ấn Độ, ông Hardeep Singh Puri, thông báo rằng một thỏa thuận đã được ký kết để Mỹ cung cấp gần 10% lượng khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) nhập khẩu của Ấn Độ. Thỏa thuận nhằm giảm thặng dư thương mại giữa hai nước. Hai bên đã thống nhất một hợp đồng kéo dài một năm, theo đó Ấn Độ sẽ nhập khoảng 2,2 triệu tấn LPG mỗi năm từ Bờ Vịnh Mỹ. Giá mua LPG sẽ dựa trên chuẩn Mount Belvieu.

Trên mạng xã hội X, ông Puri viết: "Một sự kiện lịch sử! Một trong những thị trường LPG lớn nhất và tăng trưởng nhanh nhất thế giới mở cửa cho Mỹ. Trong nỗ lực đảm bảo nguồn cung LPG an toàn và giá cả phải chăng cho người dân Ấn Độ, chúng tôi đã đa dạng hóa các nguồn cung LPG". Theo ông Puri, đây là "hợp đồng LPG có cấu trúc đầu tiên của Mỹ dành cho thị trường Ấn Độ".

Nhu cầu LPG của Ấn Độ đã tăng 74% trong thập kỷ qua, được hỗ trợ bởi thu nhập tăng và chương trình Ujjwala của Thủ tướng Modi, chương trình cung cấp gas nấu ăn trợ giá cho các hộ gia đình thu nhập thấp.

Hiện Ấn Độ nhập phần lớn LPG từ Trung Đông, chủ yếu từ Qatar (27%), UAE (26%) và Ả Rập Xê Út (19%). Thỏa thuận mới cho thấy quốc gia Nam Á này có thể đang tìm cách đa dạng hóa nguồn cung năng lượng sau các gián đoạn ở Biển Đỏ và cắt giảm sản lượng từ OPEC+. Ấn Độ hiện nhập từ 20 đến 21 triệu tấn LPG mỗi năm. Nếu Mỹ cung cấp 10% lượng LPG, con số này có thể tương đương khoảng 1 tỷ USD nhập khẩu. Trong khi đó, thặng dư thương mại của Ấn Độ với Mỹ hiện khoảng 40 tỷ USD.

Vào tháng 8, chính quyền Tổng thống Trump thông báo sẽ áp thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ nhằm giải quyết mất cân bằng thương mại và buộc Ấn Độ ngừng nhập khẩu dầu Nga. Dù các mức thuế này ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ đối tác Mỹ - Ấn, Ấn Độ vẫn chưa giảm nhập khẩu dầu từ Nga. Nước này tiếp tục hưởng lợi từ mức giá chiết khấu mà Moscow đưa ra để đối phó với các lệnh trừng phạt quốc tế. Năm 2024, Ấn Độ mua 52,7 tỷ USD dầu thô Nga, chiếm khoảng 37% hóa đơn dầu mỏ của nước này.

Trong khi đó, tuần trước, ông Trump đe dọa áp mức thuế lên tới 500% đối với các nước tiếp tục mua năng lượng Nga. "Đảng Cộng hòa đang đưa ra một dự luật rất cứng rắn, áp đặt trừng phạt… lên bất kỳ quốc gia nào làm ăn với Nga", ông Trump nói với báo giới. Ngoài Ấn Độ, Trung Quốc cũng có thể chịu ảnh hưởng nặng nề vì vẫn mua lượng lớn dầu Nga.

Sau khi đạt thỏa thuận mua thêm LPG từ Mỹ, ông Trump cho biết sẽ dỡ bỏ mức thuế 25% áp lên Ấn Độ do nước này nhập dầu Nga vào tháng 11, trong khi mức thuế đối ứng 25% vẫn sẽ duy trì đến năm 2026. Hợp đồng LPG chỉ là một phần trong thỏa thuận thương mại song phương lớn hơn giữa hai nước. Gần đây, ông Trump nói rằng hai bên "khá gần" với một "thỏa thuận thương mại công bằng".

Vào tháng 10, sau khi ký kết, xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ tăng lần đầu trong năm tháng, tăng 14,5% so với tháng 9. Chevron, Phillips 66 và TotalEnergies dự kiến vận chuyển LPG đến Ấn Độ bằng 48 tàu chở hàng bắt đầu từ tháng 1. Các tập đoàn dầu khí quốc doanh của Ấn Độ gồm Indian Oil Corporation (IOCL), Bharat Petroleum Corporation Ltd (BPCL) và Hindustan Petroleum Corporation Ltd (HPCL) sẽ tiếp nhận và phân phối nguồn hàng khi cập cảng.

Về dài hạn, Ấn Độ kỳ vọng đa dạng hóa nguồn năng lượng để giảm phát thải carbon và tăng cường an ninh năng lượng. Hiện Ấn Độ là quốc gia phát thải CO₂ lớn thứ ba thế giới sau Trung Quốc và Mỹ.

Nhu cầu năng lượng của Ấn Độ dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2045 khi nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng, trong khi chính phủ đã đặt mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2070. Để đạt mục tiêu này, Ấn Độ sẽ phải đa dạng hóa nguồn năng lượng và tăng mạnh công suất năng lượng tái tạo, theo lộ trình quốc gia về chuyển đổi năng lượng.

Thỏa thuận năng lượng mới sẽ khiến Ấn Độ nhập nhiều LPG hơn từ Mỹ trong năm tới, với khả năng gia hạn. Động thái này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy ông Trump giảm thuế với hàng hóa Ấn Độ nhằm khôi phục quan hệ thương mại. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào việc Ấn Độ có sẵn sàng cắt giảm quan hệ thương mại năng lượng với Nga hay không.

Mai Lâm