Sự trở lại của Angola: Lợi ích từ cải thiện chính sách

Vượt Nigeria, Angola trở thành nhà sản xuất dầu lớn nhất châu Phi

Nigeria và Angola trở thành hai thị trường khoan dầu lớn nhất châu Phi

Ảnh minh họa

Các công ty dầu khí quốc tế đang thúc đẩy nhiều dự án thăm dò và khai thác, bao gồm dự án Kaombo North, các dự án phía đông và phía tây tại Lô 15/06 do Eni Angola vận hành, cũng như Giai đoạn 2 của CLOV và Giai đoạn 3 của Dalia tại Lô 17 do TotalEnergies vận hành.

Và đầu năm nay, Angola đã vượt qua Nigeria để trở thành quốc khai thác dầu hàng đầu ở châu Phi. Vào tháng 4, Angola đã khai thác 1,06 triệu thùng dầu thô mỗi ngày (MMbpd), trong khi sản lượng của Nigeria và Algeria đều là 0,999 MMbpd.

Trong khi triển vọng cho ngành công nghiệp thượng nguồn của Angola lạc quan hơn, thì lĩnh vực hạ nguồn của quốc gia này vẫn còn ở phía trước. Hiện tại, nhà máy lọc dầu đang hoạt động duy nhất của Angola là Luanda, chỉ đáp ứng được 20% nhu cầu của cả nước đối với các sản phẩm tinh chế.

Do thiếu cơ sở hạ tầng, Angola chi hơn 1,7 tỷ USD hàng năm cho việc nhập khẩu dầu mặc dù có trữ lượng dầu mỏ lớn với tổng trữ lượng khoảng 9 tỷ thùng dầu quy đổi (Bboe) và 11 nghìn tỷ feet khối (Tcf) khí đốt tự nhiên.

Nhưng ngay cả vậy, triển vọng vẫn đầy hứa hẹn. Tổng thống Angolan João Lourenço và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Khoáng sản, Dầu khí Diamantino Azevedo đã ưu tiên tăng cường năng lực lọc dầu và khí đốt của đất nước.

Mục tiêu của họ là đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước, giảm nhập khẩu dầu và tối đa hóa nguồn thu từ các nguồn năng lượng cho thị trường khu vực và toàn cầu.

Những nỗ lực này đã có một khởi đầu mạnh mẽ vào năm 2022, khi Angola mở rộng nhà máy lọc dầu Luanda với sự hợp tác của công ty dầu mỏ lớn của Ý, Eni, giúp tăng sản lượng của nhà máy lên 1.200 tấn/ngày.

Ngoài ra, các nhà máy lọc dầu Cabinda, Soyo và Lobito, cũng đang được triển khai.

Tin tốt cho khu vực hạ nguồn

Giai đoạn 1 của nhà máy lọc dầu Cabinda - với công suất xử lý 30.000 thùng/ngày để sản xuất dầu diesel, nhiên liệu nặng, nhiên liệu máy bay và naphtha - dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào giữa năm 2024. Công suất của nhà máy sẽ tăng gấp đôi lên 60.000 thùng/ngày khi giai đoạn xây dựng cuối cùng hoàn thành.

Trong tháng này, Tập đoàn Tài chính châu Phi và Ngân hàng Xuất nhập khẩu châu Phi (Afreximbank) đã công bố khoản tín dụng trị giá 335 triệu USD cho giai đoạn xây dựng đầu tiên của dự án. Nhà máy lọc dầu này đang được phát triển bởi Gemcorp Holding Limited (GHL) đến từ Vương quốc Anh với sự hợp tác của Công ty Dầu khí Quốc gia Angola Sonangol.

Trong khi đó, dự án nhà máy lọc dầu Soyo dự kiến hoàn thành vào năm 2025 với công suất 100.000 thùng/ngày. Bộ Tài nguyên Khoáng sản, Dầu khí Angola đã trao thầu xây dựng nhà máy ở Soyo cho Công ty Quanten Consortium Angola LLC có trụ sở tại Mỹ. Tập đoàn này sẽ thiết kế, xây dựng, sở hữu và vận hành nhà máy lọc dầu chuyển đổi sâu này. Ngoài nhà máy lọc dầu, Quanten sẽ phát triển một hệ thống bồn chứa, bến cảng và cơ sở hạ tầng ở đó.

Ngoài ra, một nhà máy lọc dầu với công suất 200.000 thùng/ngày ở tỉnh Lobito cũng đang được phát triển, với các dịch vụ được cung cấp bởi tập đoàn Nhật Bản JGC Holdings. Sonangol đã ký một biên bản ghi nhớ (MoU) với China National Chemical Engineering (CNCEC) để xây dựng nhà máy lọc dầu này.

MoU được ký nhằm mục đích đảm bảo tài chính cho dự án và có thể dẫn đến một hợp đồng xây dựng bởi công ty Trung Quốc. Dự án dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2026.

Một kỷ nguyên mới

Vào năm 2022, Bộ trưởng Azevedo cho biết việc xây dựng các nhà máy lọc dầu và hiện đại hóa nhà máy hiện có sẽ cho phép Angola duy trì nguồn cung cấp năng lượng và giảm chi phí liên quan đến nhập khẩu năng lượng. Ông và Tổng thống Lourenço đã tiếp tục đưa đất nước tiến gần hơn đến việc hiện thực hóa những lợi ích đó và một số lợi ích khác.

Mở rộng quy mô công suất lọc dầu sẽ cho phép Angola tối đa hóa lợi nhuận từ các nguồn năng lượng của mình. Với các dự án mới như Dự án Ndungu của Eni và kho nổi chứa, xử lý, và xuất dầu thô (FPSO) CLOV của TotalEnergies, Angola đặt mục tiêu buôn bán nhiên liệu với châu Âu, giúp giảm sự phụ thuộc của châu Âu vào các nguồn tài nguyên của Nga.

Hơn nữa, các hoạt động hạ nguồn như tiếp thị và phân phối sẽ tạo tiền đề cho việc tạo việc làm và cơ hội kinh doanh, từ vận hành các trạm dịch vụ đến cung cấp dầu nhờn.

Một điều quan trọng nữa là, Angola sẽ có vị thế tốt hơn để đáp ứng nhu cầu năng lượng trong khu vực. Khi nhiều nhà máy lọc dầu đi vào hoạt động, Angola có thể sử dụng các hệ thống thương mại xuyên biên giới như hệ thống đường ống Trung Phi và đường ống Angola-Zambia để vận chuyển các sản phẩm tinh chế đến các nước châu Phi khác.

Các nhà lãnh đạo tốt

Thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực hạ nguồn của Angola chỉ là một ví dụ về các bước mà Chính phủ Angola đã thực hiện trong những năm gần đây để củng cố ngành năng lượng của đất nước.

Để thu hút đầu tư và khuyến khích sản xuất hơn nữa, Chính phủ Angola đã thực hiện các cải cách sâu rộng, bao gồm đơn giản hóa các cơ chế kiểm soát, đưa ra các ưu đãi tài chính để phát triển các mỏ dầu cận biên, thiết lập các quy định về loại bỏ và ngừng hoạt động giếng cũng như ban hành luật khí đốt tự nhiên đầu tiên của đất nước.

Phòng Năng lượng châu Phi (African Energy Chamber) coi những nỗ lực của Tổng thống Lourenço và Bộ trưởng Azevedo là những thắng lợi lớn đối với Angola, giúp đảm bảo đầu tư nước ngoài liên tục, an ninh năng lượng và tăng trưởng kinh tế.

Đỗ Khánh

World Oil