Lệnh cấm dầu Nga của Mỹ sẽ gây ra những biến động chưa từng có

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken.

Chỉ cần Mỹ và Liên minh châu Âu “thảo luận” về khả năng cấm nhập khẩu dầu của Nga đã khiến giá dầu Brent tăng vọt lên gần 140 USD / thùng, mức cao nhất kể từ năm 2008.

Tất cả đều biết rằng, Nga là nhà xuất khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu hàng đầu thế giới, với khoảng 7 triệu thùng / ngày (bpd), tương đương 7% nguồn cung toàn cầu. Lệnh cấm như vậy sẽ là chưa từng có, và theo Reuters, sẽ đẩy giá dầu đang cao ngất ngưởng tăng hơn nữa và có nguy cơ gây ra cú sốc lạm phát.

Sẽ là phiến diện và không khách quan nếu chỉ nhìn những đánh giá của các nhà phân tích Nga hay truyền thông Nga đưa tin về những mối đe dọa bất ổn đối với thị trường dầu và khí đốt toàn cầu nếu Mỹ và phương Tây thực thi những cú đòn mạnh mẽ cấm vận dầu của Nga. Reuters đã đưa ra cách nhìn dựa trên phân tích của hãng tư vấn kinh tế, năng lượng hàng đầu thế giới cho thấy những điều đang chờ đón nền kinh tế thế giới nếu cấm vận dầu Nga xảy ra.

Trước hết, và thực tế đã bắt đầu xảy ra là giá dầu cao kỷ lục. Các khách hàng của Nga đã tránh xa dầu Nga để tránh vướng vào những rắc rối pháp lý.

JP Morgan dự đoán dầu có thể đạt kỷ lục 185 USD / thùng vào cuối năm 2022 nếu gián đoạn xuất khẩu của Nga kéo dài, mặc dù cùng với hầu hết các nhà phân tích được Reuters thăm dò, ngân hàng dự kiến ​​mức giá trung bình hàng năm dưới 100 USD.

Ngân hàng UBS Thụy sĩ thì dự đoán cuộc chiến kéo dài gây gián đoạn nguồn cung hàng hóa trên diện rộng có thể khiến dầu Brent vượt mốc 150 USD / thùng.

Lạm phát là hậu quả thứ hai.

Với giá khí đốt tự nhiên đạt mức cao nhất mọi thời đại, chi phí năng lượng tăng cao dự kiến ​​sẽ đẩy lạm phát lên trên 7% ở cả hai bờ Đại Tây Dương trong những tháng tới và gây khó khăn cho các hộ gia đình.

Reuters đưa ra quy luật, cứ 10% giá dầu tăng sẽ làm tăng lạm phát của khu vực đồng euro thêm 0,1 đến 0,2 điểm phần trăm. Hoặc cứ giá dầu tăng 10 USD / thùng sẽ làm tăng lạm phát Mỹ 0,2 điểm phần trăm.

Ngoài là nhà cung cấp dầu và khí đốt lớn, Nga còn là nhà xuất khẩu ngũ cốc và phân bón lớn nhất thế giới và là nhà sản xuất palladi, niken, than và thép hàng đầu. Nỗ lực loại trừ nền kinh tế của nước này khỏi hệ thống thương mại sẽ ảnh hưởng đến một loạt các ngành công nghiệp và làm tăng thêm lo ngại về an ninh lương thực toàn cầu.

Hậu quả thứ ba, lệnh cấm đối với dầu của Nga sẽ càng làm chậm quá trình phục hồi toàn cầu mới ra đời từ đại dịch coronavirus.

Reuters trích dẫn tính toán của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cho thấy chiến tranh có thể làm giảm mức tăng trưởng của khu vực đồng euro từ 0,3 đến 0,4 điểm phần trăm trong năm nay theo kịch bản cơ bản và 1 điểm phần trăm trong trường hợp xảy ra cú sốc nghiêm trọng.

Trong những tháng tới, có nhiều rủi ro về lạm phát đình trệ, hoặc tăng trưởng từ ít đến tối thiểu cùng với lạm phát cao. Tuy nhiên, xa hơn nữa, tăng trưởng của khu vực đồng euro có thể sẽ vẫn mạnh mẽ, ngay cả khi giá hàng hóa có lực cản.

Tại Mỹ, Fed ước tính rằng giá dầu tăng 10 USD / thùng sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng 0,1 điểm phần trăm, mặc dù các nhà dự báo tư nhân cho rằng tác động này sẽ bị giảm bớt.

Ở Nga, thiệt hại có thể là lớn và ngay lập tức. JPMorgan ước tính rằng nền kinh tế của họ sẽ giảm 12,5% từ đỉnh đến đáy.

Giải pháp nào?

Theo Reuters, nhu cầu nhiên liệu hóa thạch tăng trở lại sau đại dịch nhưng nguồn cung trên thế giới vẫn eo hẹp, các nhà hoạch định chính sách sẽ chịu áp lực tăng cường nguồn cung mặc dù đã cam kết hỗ trợ năng lượng xanh.

Các cuộc đàm phán nhằm giải phóng Iran khỏi các lệnh trừng phạt quốc tế đang trong giai đoạn tiến triển và giá dầu cao được thiết lập để kích thích đầu tư vào đá phiến của Mỹ, nhưng nguồn cung có thể không sớm xuất hiện để thay thế sản lượng của Nga.

Alex Collins, nhà phân tích cấp cao cho biết: “Nguồn cung tiềm năng tác động quá lớn nên không có cách nào thay thế nhanh chóng trong trung hạn, có nghĩa là tác nhân gây ra tác động duy nhất sẽ là lạm phát giá của các nguyên liệu đầu vào này và các sản phẩm phụ thuộc vào chúng”.

Trong tương lai xa hơn, Moscow có thể tăng cường quan hệ với Bắc Kinh nhưng cơ sở hạ tầng năng lượng giữa hai nước còn rất ít, còn sơ khai so với các thị trường trưởng thành ở châu Âu.

Năng lượng tái tạo có thể được thúc đẩy trong trung và dài hạn khi các quốc gia tìm cách loại bỏ năng lượng của Nga.

Elena