Kinh tế Venezuela rơi tự do, lạm phát vượt 600% trong năm tới

(Ảnh minh hoạ)

Nền kinh tế Venezuela đang rơi vào tình trạng kiệt quệ, gây thêm áp lực lên Tổng thống Nicolas Maduro trong bối cảnh chính quyền Mỹ gia tăng hiện diện quân sự ở khu vực Caribe, và tiến hành các cuộc tấn công vào những tàu bị nghi buôn ma túy gần vùng biển thuộc quốc gia sở hữu trữ lượng dầu thô lớn nhất thế giới.

Cuộc khủng hoảng kinh tế của Venezuela, vốn đã trầm trọng do các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành dầu mỏ và hoạt động xuất khẩu, khiến ngày càng nhiều người dân mất niềm tin vào chính quyền đương nhiệm.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), trong Báo cáo Triển vọng Kinh tế Khu vực Tây bán cầu công bố tháng trước, nền kinh tế Venezuela năm nay được dự báo chỉ tăng nhẹ 0,5%, trong khi lạm phát sẽ bùng nổ lên 548,6%, so với 47,2% của năm ngoái. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) được dự báo sẽ giảm 3% vào năm tới, khi lạm phát có thể đạt tới 628,8%. IMF cho biết họ không thể đưa ra dự báo về chi tiêu Chính phủ, cân đối ngân sách hay nợ công, do thiếu dữ liệu tin cậy và khủng hoảng kinh tế quá sâu sắc.

"Tại Venezuela, tăng trưởng được dự báo giảm xuống còn 0,5% vào năm 2025 trong bối cảnh các thách thức kinh tế vĩ mô ngày càng nghiêm trọng. Sự bất ổn thương mại và chính trị gia tăng đã làm trầm trọng thêm các méo mó trong nền kinh tế và kìm hãm nhu cầu trong nước", IMF nêu trong báo cáo tháng 10.

Bất chấp các lệnh trừng phạt, ngành dầu mỏ của Venezuela vẫn tương đối ổn định trong năm nay, với sản lượng khoảng 1 triệu thùng/ngày. Tuy nhiên, IMF lưu ý rằng "giá dầu thấp hơn, mức chiết khấu cao hơn và các vấn đề hậu cần" đã làm suy yếu nguồn thu từ xuất khẩu dầu, dẫn tới tình trạng khan hiếm ngoại tệ trầm trọng.

Đồng nội tệ Bolivar sụp giá mạnh trong năm nay và được dự đoán sẽ tiếp tục mất giá, gây thêm áp lực lên các hộ gia đình vốn đã vật lộn để đáp ứng nhu cầu cơ bản. "Thâm hụt ngân sách gia tăng, dẫn đến việc in tiền để bù đắp chi tiêu. Trong bối cảnh đó, tỷ giá Bolivar được dự báo sẽ tiếp tục giảm, mất khoảng 80% giá trị trong năm 2025", IMF cho biết.

"Bất chấp nỗ lực can thiệp ngoại hối và kiểm soát giá cả, lạm phát sẽ đảo ngược xu hướng giảm kéo dài sáu năm và tăng lên khoảng 549%. Venezuela vẫn chìm sâu trong khủng hoảng kinh tế, chính trị và nhân đạo, khiến khoảng 8 triệu người - tương đương 25% dân số - đã rời bỏ đất nước kể từ năm 2014", IMF nhận định.

Tại thủ đô Caracas, nhiều người dân tuyệt vọng đến mức không phản đối khả năng can thiệp của Mỹ.

"Nếu người Mỹ định can thiệp thì hãy làm luôn đi", một người mua hàng tại siêu thị nói với Financial Times.

Theo Erik Meyersson, chiến lược gia trưởng thị trường mới nổi của ngân hàng Bắc Âu SEB, "Ba yếu tố kết hợp đang thúc đẩy động cơ của Mỹ trong việc tìm cách thay đổi chế độ ở Venezuela. Đó là: động cơ chính trị nội bộ của Mỹ, cơ hội khai thác nguồn tài nguyên khổng lồ của Venezuela, và khả năng giảm ảnh hưởng địa chính trị của Trung Quốc trong khu vực".

Ông cho rằng một sự thay đổi chế độ có thể mở ra cơ hội đầu tư và xuất khẩu khổng lồ trong lĩnh vực dầu thô và các sản phẩm hạ nguồn, với nguồn lợi đáng kể cho các công ty Mỹ.

"Cả Tổng thống Maduro và phe đối lập đều được cho là đã tìm cách tiếp cận ông Trump, đưa ra những đề nghị cạnh tranh để được chia phần trong lợi ích từ tài nguyên năng lượng và khoáng sản của Venezuela", Meyersson nói thêm.

Tuần trước, Thượng viện Mỹ đã bác bỏ một nghị quyết yêu cầu Quốc hội phê chuẩn trước bất kỳ hành động quân sự nào của Tổng thống Trump tại Venezuela. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng khả năng Mỹ tiến hành một cuộc xâm lược là rất thấp.

Theo Meyersson, dư luật Mỹ hiện không ủng hộ một cuộc can thiệp quy mô lớn, và thị trường cũng đánh giá khả năng Mỹ đưa quân hoặc chiếm đóng là thấp. Tuy vậy, khả năng xảy ra một cuộc đụng độ quân sự trực tiếp giữa hai nước vẫn được xem là 50 - 50, dù xác suất ông Maduro mất quyền lực trong năm nay vẫn rất thấp.

Bình An