Iran bắt giữ tàu chở dầu, căng thẳng với Mỹ leo thang

15:21 | 02/04/2025

(PetroTimes) - Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã bắt giữ hai tàu chở dầu nước ngoài ở Vịnh Ba Tư với cáo buộc buôn lậu dầu diesel, theo truyền thông nhà nước Iran.

Iran bắt giữ tàu chở dầu, căng thẳng với Mỹ leo thang

Hãng tin Tasnim của Iran, dẫn lời quan chức IRGC, xác định hai tàu bị bắt giữ mang tên Star 1 và Vintage. Ảnh AFP

Vụ việc diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran và Mỹ về an ninh hàng hải trong khu vực vẫn đang leo thang.

Bộ Ngoại giao Iran và Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa bình luận về vụ việc.

Tại sao vụ việc quan trọng?

Sự việc này tiếp tục cho thấy nỗ lực của Iran trong việc khẳng định quyền kiểm soát vùng biển Vịnh Ba Tư – tuyến đường vận chuyển năng lượng quan trọng của thế giới. Các vụ bắt giữ tàu trước đây đã gây căng thẳng trong quan hệ giữa Tehran và Washington, và lần này có thể tiếp tục làm leo thang tình hình. Iran viện dẫn lý do chống buôn lậu nhiên liệu và vi phạm hàng hải để biện minh cho các hành động của họ, nhưng nhiều ý kiến cho rằng đây chỉ là một phần trong chiến lược địa chính trị rộng lớn của nước này.

Lực lượng Hải quân thuộc IRGC đã chặn bắt hai tàu trong một chiến dịch hàng hải và đang đưa chúng đến cảng Bushehr. Theo giới chức Iran, hai tàu này có tổng cộng 25 thuyền viên và bị cáo buộc tham gia vào hoạt động buôn lậu hơn 3 triệu lít dầu diesel.

“Hai tàu này đã tham gia vào hoạt động buôn lậu nhiên liệu một cách có hệ thống và bị phát hiện nhờ công tác giám sát tình báo của lực lượng hải quân IRGC. Chúng hiện đang được đưa đến cầu cảng dầu Bushehr theo lệnh tư pháp để tịch thu lượng nhiên liệu buôn lậu”, IRGC tuyên bố.

Hãng tin Tasnim của Iran, dẫn lời quan chức IRGC, xác định hai tàu bị bắt giữ mang tên Star 1 và Vintage.

Nguồn cung năng lượng

Iran thường xuyên thực hiện các chiến dịch bắt giữ tàu với lý do chống buôn lậu nhiên liệu. Do bị Mỹ trừng phạt, Iran áp đặt kiểm soát chặt chẽ đối với xuất khẩu dầu, khiến vấn đề buôn lậu trở thành một vấn đề nhạy cảm về chính trị.

Vịnh Ba Tư – nơi diễn ra hầu hết các chiến dịch này – là tuyến đường huyết mạch của nguồn cung năng lượng toàn cầu. Gần một phần ba lượng dầu mỏ của thế giới đi qua khu vực này, khiến nó trở thành một trong những điểm trung chuyển quan trọng nhất của thương mại quốc tế.

Các vụ bắt giữ trước đây

Iran có lịch sử thu giữ tàu nước ngoài. Vào tháng 4/2023, hải quân Iran bắt giữ tàu chở dầu Advantage Sweet treo cờ Quần đảo Marshall tại Vịnh Oman, cáo buộc tàu này đã va chạm với một tàu Iran.

Đến tháng 1/2024, Iran tiếp tục bắt tàu chở dầu St. Nikolas (trước đây là Suez Rajan), cũng treo cờ Quần đảo Marshall, nhằm trả đũa việc Mỹ tịch thu dầu của Iran vào năm trước.

Trước đó, vào năm 2019, IRGC bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero treo cờ Anh, với lý do tàu này đã đâm vào một tàu đánh cá. Tuy nhiên, hai tháng sau, Iran đã thả tàu.

Dư luận nói gì?

IRGC tuyên bố: “Hai tàu này, với tổng cộng 25 thủy thủ, đã tham gia buôn lậu nhiên liệu một cách có hệ thống ở vùng biển trung tâm Vịnh Ba Tư và vận chuyển tổng cộng hơn 3 triệu lít dầu diesel trái phép”.

Tác giả Gordon G. Chang viết trên mạng xã hội X: “Cho đến nay, phản ứng của cộng đồng quốc tế trước các vụ bắt giữ tàu của Iran và đồng minh vẫn còn yếu ớt. Chính quyền Iran sẽ tiếp tục bắt giữ tàu và thực hiện các hành vi liên quan khác cho đến khi có một bên – cụ thể là Mỹ – áp đặt cái giá đắt lên Tehran”.

Nhà bình luận chính trị Brian Krassenstein đăng trên X: “Sau khi ông Trump dọa ném bom Iran, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đã bắt giữ hai tàu chở dầu với hơn 3 triệu lít dầu diesel. Giá dầu tăng hơn 3%, và nguy cơ xung đột lại gần hơn”.

Vụ bắt giữ tàu này tiếp tục làm gia tăng căng thẳng giữa Iran và Mỹ, trong bối cảnh hai nước vẫn đang đối đầu về vấn đề hạt nhân và an ninh hàng hải. Khi bất đồng giữa hai nước ngày càng sâu sắc, vụ việc này có thể khiến tình hình leo thang hơn nữa. Vẫn chưa rõ Mỹ sẽ phản ứng ra sao hoặc có biện pháp trả đũa nào hay không.