Cuộc "đôi co" giữa IEA và OPEC

11:20 | 19/09/2025

(PetroTimes) - Trong các báo cáo gần đây, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã điều chỉnh dự báo: Thay vì cho rằng nhu cầu dầu mỏ sẽ đạt đỉnh ngay trong thập niên 2030, cơ quan này lùi mốc đến thập niên 2050, đồng thời kêu gọi tăng đầu tư vào khai thác. Với OPEC, đây được coi là dấu hiệu cho thấy ngay cả một tổ chức vốn thường gắn với lợi ích của các nước phương Tây cũng phải điều chỉnh quan điểm.

OPEC phản bác rằng IEA đang tránh né trách nhiệm. (Ảnh: AFP)

OPEC cho rằng đây là một sự mâu thuẫn đáng chú ý, khi IEA nay lại kêu gọi đầu tư vào dầu mỏ. Tổ chức này dẫn báo cáo “Hệ quả của tốc độ suy giảm các mỏ dầu khí” mà IEA vừa công bố. Theo báo cáo, nếu duy trì mức sản lượng hiện tại, đến năm 2050 thế giới sẽ cần thêm 45 triệu thùng dầu mỗi ngày và khoảng 2.000 tỷ m³ khí đốt từ các mỏ mới.

IEA cũng thừa nhận rằng nhiều yếu tố trong quá khứ đã khiến đầu tư suy giảm, bao gồm: “Cú sốc dầu đá phiến Mỹ”, các đợt giá dầu lao dốc 2014-2015 và 2020, cùng sự bất định về nhu cầu dài hạn. Điều này khiến các dự án khai thác quy mô lớn bị trì hoãn.

Tuy vậy, OPEC phản bác rằng IEA đang tránh né trách nhiệm. Theo OPEC, chính những kịch bản “phát thải ròng bằng 0” và các dự báo về “đỉnh nhu cầu dầu” từ IEA đã góp phần làm nản lòng nhà đầu tư, tạo ra sự bất định mà nay chính IEA lại cảnh báo.

OPEC cũng nhắc lại phát biểu của Giám đốc IEA Fatih Birol trên The Guardian tháng 5/2021: “Nếu các chính phủ thực sự nghiêm túc với khủng hoảng khí hậu, thì từ năm nay không thể có thêm đầu tư mới vào dầu khí và than đá”.

Tuy nhiên, tại buổi công bố báo cáo mới, ông Birol thừa nhận: “Thiếu hụt đầu tư sẽ khiến sản lượng toàn cầu mỗi năm mất đi tương đương tổng sản lượng của Brazil và Na Uy. Ngành dầu khí hiện buộc phải chạy nhanh hơn chỉ để giữ nguyên vị trí”.

Theo OPEC, sự khác biệt là ở chỗ tổ chức này từ lâu đã kêu gọi đầu tư kịp thời để vừa bù đắp sản lượng suy giảm, vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. OPEC nhấn mạnh: “Điều quan trọng là tất cả các bên phải cùng thừa nhận thực tế này, thay vì lặp lại luận điểm 'không nên đầu tư vào dầu khí mới'”.

Theo EADaily, hiện tại, nhờ các khoản đầu tư, sản lượng dầu khí toàn cầu vẫn tăng nhưng tốc độ chậm. Nếu dòng vốn tiếp tục sụt giảm, các mỏ đang suy kiệt nhanh tại Mỹ và châu Âu có thể khiến thị trường ngày càng phụ thuộc vào các mỏ lớn ở Trung Đông và Nga - đúng như IEA đã chỉ ra.