AI là đối thủ hay đồng minh của quá trình chuyển đổi năng lượng?

Hình minh họa

Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo trước tiên phải được lập trình với khối lượng dữ liệu lớn. Sau đó, với mỗi yêu cầu, AI sẽ huy động kiến ​​thức của mình và đưa ra phản hồi. Những thao tác này cần có sức mạnh thuật toán lớn.

Và công suất của máy tính cũng đòi hỏi nhiều năng lượng hơn. Alex de Vries, người sáng lập trang Digiconomistcho biết: “Nếu chúng tôi chuyển một tìm kiếm tiêu chuẩn của Google thành một lời yêu cầu dựa trên trí tuệ nhân tạo như ChatGPT, thì hoạt động tìm kiếm của Google sẽ cần nhiều năng lượng hơn gấp 10 lần. Google sẽ cần nhiều năng lượng như Ireland”.

Nhiều hơn mức tiêu thụ của Senegal

Điều này vẫn có thể thực hiện được. Đằng sau “ma thuật” của việc sáng tạo nội dung là những card đồ họa, những con chip cực mạnh. Tuy nhiên, “sự phát triển của AI vẫn bị hạn chế bởi sức mạnh và năng lực sản xuất của các con chip hiện tại, vốn vẫn còn hạn chế”, Mohamed Makhlouf, giáo sư tại ESSCA và chuyên gia về trí tuệ nhân tạo giải thích. Dự đoán: “Điều này sẽ vẫn kéo dài trong thập kỷ tới”.

​​​​Tuy nhiên, số lượng các con chip vẫn đang tăng lên gấp bội. Nvidia, hãng cung cấp chip thống trị hơn 80% thị trường bộ xử lý đồ họa GPU (theo Jon Peddie Research), đã bán được 100.000 chiếc vào năm 2023. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính mức tiêu thụ điện hàng năm của họ là 7,3TWh, nhiều hơn sản lượng điện ở Sénégal vào năm 2021. IEA dự đoán rằng vào năm 2026, nhu cầu từ lĩnh vực này sẽ tăng gấp 10 lần so với năm 2023, với mức tiêu thụ tích lũy của AI có thể tăng hơn gấp đôi từ năm 2022 đến năm 2026.

Chắc chắn, ngành này sẽ đạt được hiệu quả sử dụng năng lượng. Ông Mohamed Makhlouf nhấn mạnh: “Sự tiến bộ của công nghệ, với cùng một lượng thuật toán, AI sẽ ít tiêu tốn năng lượng hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng AI sẽ trở nên phổ biến hơn cùng với sự gia tăng năng lực tính toán và năng lực sản xuất chip. Vì vậy, năng lượng tiêu thụ sẽ lớn hơn rất nhiều”.

Ngay cả Sam Altman cũng thừa nhận rằng nhu cầu tiêu thụ chưa được đánh giá đầy đủ. Ông chủ OpenAI - công ty mẹ của ChatGPT –nhấn mạnh sẽ cần có sự “tiến bộ” về năng lượng để phát triển AI trong tương lai. Ông đề cập đến một số hướng: quang điện với pin, thậm chí là phản ứng tổng hợp hạt nhân. Một công nghệ mới chỉ ở giai đoạn nghiên cứu.

Trong khi đó, tại Mỹ, theo Bloomberg, một công ty điện lực cung cấp “trung tâm dữ liệu” ở Virginia đang đề xuất đầu tư vào khí đốt và không loại trừ khả năng trì hoãn việc đóng cửa các nhà máy điện khí đốt tự nhiên và thậm chí cả nhà máy than, hai loại nhiên liệu hóa thạch thải ra nhiều khí nhà kính.

Họ cũng có kế hoạch đầu tư vào năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, ông Alex de Vries cho rằng điều này chỉ giúp tránh được vấn đề: “Nguồn cung năng lượng có hạn và tỷ trọng năng lượng tái tạo thậm chí còn hạn chế hơn”, ông giải thích. Chúng tôi thấy rằng nhiều trung tâm dữ liệu đang cố gắng cung cấp năng lượng cho chính mình bằng năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng của Big Tech. Nhưng nếu chúng ta muốn bắt đầu cung cấp năng lượng xanh cho các trung tâm dữ liệu, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được. Nguồn cung năng lượng tái tạo nhìn chung bị hạn chế, điều đó có nghĩa chúng ta vẫn sẽ sử dụng nhiên liệu hóa thạch cho nhiều mục đích khác”.

Quản lý quá trình chuyển đổi năng lượng

Dù AI tiêu tốn nhiều năng lượng nhưng nó cũng rất hữu ích cho quá trình chuyển đổi năng lượng. Mạng lưới điện ngày càng phức tạp và sẽ tích hợp ngày càng nhiều năng lượng tái tạo. Việc dự đoán chính xác năng lực sản xuất và nhu cầu tiêu dùng vẫn là một thách thức lớn. Các phần mềm tự học sẽ có thể giúp quản lý những thách thức này hiệu quả hơn. Tổng cộng, IEA đã xác định được khoảng 50 ứng dụng của AI trong các hệ thống năng lượng. Họ vẫn đảm bảo rằng nguồn năng lượng bổ sung cần thiết sẽ không làm mất đi những lợi thế mà các ứng dụng AI mang lại.

Chi tiêu năng lượng sạch toàn cầu tăng lên 1,8 nghìn tỷ USD song vẫn chưa đủ

Quá trình chuyển đổi năng lượng: Các chỉ dẫn và kịch bản (Kỳ 1)

IEA cần làm gì để thành công trong quá trình chuyển đổi năng lượng?

Anh Thư

AFP