Ả Rập Xê-út muốn làm sâu sắc hơn quan hệ năng lượng với Trung Quốc

Vương quốc này từng là một siêu cường dầu khí trong nhiều thập kỷ và hiện đang tập trung sự chú ý vào việc phát triển năng lượng xanh với tham vọng dẫn đầu thế giới về năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, trong tương lai, Riyadh sẽ phải quyết định xem mình muốn duy trì đối tác năng lượng quốc tế nào và muốn cạnh tranh với ai.

Trung Quốc, một siêu cường trong hầu hết mọi nguồn năng lượng, là một trong những cường quốc như vậy. Năm ngoái, Ả Rập Xê-út đã tăng cường mối quan hệ với gã khổng lồ châu Á, với sự hợp tác lớn hơn nhằm thắt chặt mối quan hệ đối tác năng lượng lâu dài.

Trung Quốc và Ả Rập Xê-út có một số mối quan hệ lâu dài, bao gồm lĩnh vực năng lượng. Cho tới gần đây, khi Nga vượt Ả Rập Xê-út để trở thành nhà cung cấp dầu hàng đầu của Trung Quốc. Vào năm 2022, nước này cung cấp cho Trung Quốc lượng dầu thô tương đương 1,75 triệu thùng/ngày.

Tháng 12/2022, Ả Rập Xê Út đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - Ả Rập Xê-út, với sự tham dự của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về quan hệ thương mại và an ninh khu vực. Đôi bên được cho là đã quyết định thống nhất các chính sách trên một số lĩnh vực, bao gồm an ninh và dầu mỏ, mà không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Ả Rập Xê-út và Trung Quốc đề cao "tầm quan trọng của sự ổn định trên thị trường dầu mỏ thế giới", nhấn mạnh rằng Ả Rập Xê-út là nhà xuất khẩu dầu đáng tin cậy cho Trung Quốc.

Hồi tháng 3 vừa qua, hai cường quốc kể trên tuyên bố sẽ hợp tác để xây dựng một nhà máy lọc dầu mang tính bước ngoặt trị giá 10 tỷ USD ở tỉnh Liêu Ninh phía đông bắc của Trung Quốc, với sự tài trợ từ tập đoàn Aramco.

Đây là sự hợp tác giữa nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới với một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất. Nhà máy sẽ bao gồm một tổ hợp lọc hóa dầu tích hợp. Ashok Dutta, giám đốc điều hành ngành dầu mỏ có trụ sở tại Calgary, tin rằng mối quan hệ này sẽ trở nên có ý nghĩa hơn.

Ngoài ra, Aramco cũng đã mua lại cổ phần trong một tập đoàn hóa dầu do tư nhân kiểm soát của Trung Quốc với giá 3,6 tỷ USD.

Cũng trong tháng 3, nội các Ả Rập Xê-út đã thông qua quyết định gia nhập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), một liên minh chính trị, an ninh và thương mại do Trung Quốc lãnh đạo bao gồm các quốc gia thành viên như Nga, Ấn Độ, Pakistan và bốn quốc gia Trung Á khác.

Mặc dù không được coi là thành viên hoàn toàn, nhưng với tư cách đối tác đối thoại cho thấy cam kết của Ả Rập Xê-út trong việc gắn kết lợi ích của mình với Trung Quốc.

Hồi đầu tháng 3, Trung Quốc cũng đã đứng ra dàn xếp cho một thỏa thuận giữa hai đối thủ lâu năm ở Trung Đông là Ả Rập Xê-út và Iran để nối lại quan hệ ngoại giao và mở lại các đại sứ quán tại hai bên.

Mới đây, Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê-út, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman, tuyên bố Vương quốc này muốn hợp tác nhiều hơn với Trung Quốc về thương mại và năng lượng, thay vì cạnh tranh. Trong Hội nghị Doanh nghiệp Ả Rập - Trung Quốc lần thứ 10, Hoàng tử Bin Salman tuyên bố: "Chúng tôi đã nhận ra thực tế hiện nay rằng Trung Quốc đang dẫn đầu, đã dẫn đầu và sẽ tiếp tục dẫn đầu. Chúng ta không cạnh tranh với Trung Quốc, chúng ta phải hợp tác với Trung Quốc".

Bộ trưởng năng lượng nhấn mạnh giá trị của việc hợp tác với Trung Quốc, vì gã khổng lồ châu Á đã phát triển mạnh mẽ lĩnh vực năng lượng tái tạo của mình, sở hữu "các nhà sản xuất phù hợp". Hơn nữa, nhu cầu dầu của Trung Quốc tiếp tục tăng hàng năm, cho thấy tiềm năng đáng kể đối với thị trường xuất khẩu dầu thô của Ả Rập Xê-út khi nhu cầu ở những nơi khác trên thế giới bắt đầu suy yếu.

Hoàng tử bin Salman cũng tuyên bố rằng, quan hệ đối tác Ả Rập Xê-út - Trung Quốc không có nghĩa là Vương quốc này sẽ ngừng hợp tác với các cường quốc trên thế giới khác. Khi được hỏi liệu việc tăng cường quan hệ với Trung Quốc có ảnh hưởng đến mối quan hệ của Riyadh với các nước khác hay không, Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê-út nói: "Chúng tôi không cần phải tham gia vào cái mà tôi gọi là trò chơi có tổng bằng không. Chúng tôi tin rằng có rất nhiều cơ hội trên toàn cầu".

Bên cạnh đó, Ả Rập Xê-út còn ký một thỏa thuận trị giá 5,6 tỷ USD với nhà sản xuất xe điện Human Horizons của Trung Quốc để thiết kế và sản xuất xe điện. Tổng các thương vụ trị giá 10 tỷ USD đã được ký kết trong Hội nghị doanh nghiệp Ả Rập - Trung Quốc, về công nghệ, năng lượng tái tạo, nông nghiệp, bất động sản, khoáng sản, chuỗi cung ứng, du lịch và chăm sóc sức khỏe.

Điều này thể hiện cam kết lớn hơn trong việc thắt chặt quan hệ với Trung Quốc, khi Vương quốc này mở rộng đầu tư ngoài dầu khí sang năng lượng tái tạo. Nó cũng phù hợp với Tầm nhìn 2030 của Riyadh, với mục đích đa dạng hóa nền kinh tế và thiết lập một ngành năng lượng tái tạo mạnh mẽ, từ đó hỗ trợ sự phát triển của các thành phố thông minh.

Bình An

Theo Oilprice