TotalEnergies mở rộng hiện diện tại châu Á qua bước tiến mới ở Malaysia

CEO TotalEnergies, Patrick Pouyanné. Ảnh The Edge

Malaysia đang trở thành điểm tựa chiến lược cho kế hoạch mở rộng ở châu Á của TotalEnergies nhờ có các mỏ khí đốt, vị trí trung tâm Đông Nam Á và gần các thị trường tiêu thụ lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ.

Tập đoàn này bắt đầu đầu tư vào Malaysia từ năm ngoái, thông qua thương vụ mua lại SapuraOMV Upstream từ OMV (Áo) và Sapura Energy. Nhờ đó, TotalEnergies có quyền khai thác tại hai lô ngoài khơi bang Sarawak – chủ yếu là các mỏ khí.

Tuần trước, TotalEnergies ký thêm thỏa thuận với công ty dầu khí quốc gia Malaysia – Petronas – để mua 50% quyền khai thác tại hai lô SK301b và SK313, cũng nằm ngoài khơi Sarawak. Hai lô này đã được phát hiện có tổng trữ lượng khí hơn 4 Tcf.

Không chỉ vậy, TotalEnergies còn hợp tác với Petronas trong một số lô thăm dò khác ngoài khơi Malaysia và một lô ngoài khơi Indonesia.

Điều đáng chú ý là các khoản đầu tư này được thực hiện trong bối cảnh chính phủ liên bang và chính quyền bang Sarawak đang đàm phán về quyền khai thác tài nguyên dầu khí tại bang – nơi chiếm 60% trữ lượng khí cả nước và đóng góp 90% lượng LNG xuất khẩu của Malaysia.

Sự chưa rõ ràng về quy định trong vấn đề này khiến nhiều nhà đầu tư nước ngoài còn dè dặt, chờ các tín hiệu rõ ràng hơn trước khi ra quyết định đầu tư.

Khi được hỏi về vấn đề này, ông Pouyanné thẳng thắn cho biết TotalEnergies vốn không sở hữu trữ lượng trong nước, nên đã quen với việc hoạt động trong môi trường pháp lý phức tạp. Ông cũng nhấn mạnh rằng, bản ghi nhớ giữa chính phủ liên bang và bang Sarawak đã nêu rõ các quy tắc vận hành.

Theo ông, điều quan trọng là tất cả các bên cùng hướng tới mục tiêu tạo ra giá trị chung lớn hơn thay vì chia phần lợi ích hiện có.

Dưới đây là trích đoạn cuộc phỏng vấn với ông Pouyanné, người hiện đánh giá châu Á là thị trường đầy tiềm năng về nhu cầu điện và khí đốt:

The Edge: Chúng tôi được biết TotalEnergies vừa nhận thêm hai lô ngoài khơi Malaysia?

Pouyanné: Không chỉ hai, mà là 12 lô. Đây là một thỏa thuận nhiều lô tại lưu vực Sarawak, chủ yếu hợp tác với Petronas.

Trong đó có hai lô đã phát hiện mỏ khí – khá lớn so với mặt bằng năm nay. Có bốn mỏ. Kế hoạch là sẽ phát triển và bắt đầu khai thác vào khoảng năm 2030. Đó là tin vui.

Chúng tôi đã mua lại tài sản của SapuraOMV từ năm ngoái. Khi đó, chúng tôi có khoảng 4 Tcf trữ lượng khí. Cộng thêm trữ lượng tại hai lô mới này cũng tương đương. Giờ chúng tôi tiếp tục mở rộng quan hệ chiến lược với Petronas – bao gồm cả tài nguyên đã phát hiện và các lô thăm dò mới.

Cách đây hai năm, khi tôi lần đầu đến Malaysia dự hội nghị Energy Asia 2023, TotalEnergies vẫn chưa có mặt tại đây. Nhưng chỉ sau hai năm, chúng tôi đã xây dựng được một vị thế điều hành vững chắc. Giờ chúng tôi tiếp tục củng cố bằng thương vụ lớn này với Petronas. Tôi thực sự rất hài lòng.

Ngoài ra, chúng tôi cũng hợp tác với Petronas tại một lô ngoài khơi Indonesia – hiện còn rất sơ khai. Chúng tôi đang khoan thăm dò tại Papua New Guinea – một lô nước sâu – cũng cùng với Petronas, giếng khoan Mailu. Có thể nói, chúng tôi đã củng cố được vị thế của TotalEnergies ở Đông Nam Á. Đây thực sự là một câu chuyện thành công.

The Edge: Malaysia có phải là thị trường lớn nhất của TotalEnergies ở ASEAN hiện nay không?

Pouyanné: Đúng vậy. Trước đây, chúng tôi từng hoạt động mạnh ở ba nước trong khu vực: Indonesia, Thái Lan và Myanmar. Tuy nhiên, giấy phép khai thác của chúng tôi tại Indonesia đã hết hạn gần 8 năm trước. Tại Thái Lan, giấy phép cũng kết thúc vào năm ngoái. Còn ở Myanmar, chúng tôi đã rút khỏi thị trường vì những lý do khác.

Hiện tại, chúng tôi đánh giá ASEAN là khu vực có tiềm năng tăng trưởng rất lớn trong tương lai. Malaysia đặc biệt hấp dẫn vì có trữ lượng khí đốt rất dồi dào. Chiến lược của chúng tôi vẫn là phát triển song song cả hai mảng: Dầu khí và điện.

Tính đến nay, đúng là Malaysia đang là thị trường lớn nhất của TotalEnergies trong khu vực ASEAN. Nhưng với chúng tôi, Malaysia không chỉ đơn thuần là một thị trường – mà còn là bệ phóng để mở rộng ra các nước khác trong và ngoài khu vực.

Chúng tôi đã có mối quan hệ hợp tác với Petronas hơn 10 năm qua. Hai bên từng cùng triển khai các dự án ngoài Malaysia, như khai thác dầu ở Brazil, phát triển mỏ tại Angola và hợp tác tại Iraq.

Mối quan hệ này rất tốt đẹp. Chúng tôi từng nói với nhau rằng: “Nếu đã hợp tác hiệu quả ở nước ngoài, thì càng tuyệt vời hơn nếu có thể cùng làm việc tại chính quê hương của Petronas”. Cơ hội tới khi chúng tôi mua lại tài sản của SapuraOMV – mở ra cánh cửa bước vào thị trường Malaysia. Từ đó, chúng tôi có điều kiện mở rộng sự hiện diện tại đây.

Tôi hy vọng trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều cơ hội hơn nữa. Nhân đây, tôi cũng chia sẻ: Từ mùa hè năm nay, TotalEnergies sẽ đặt trung tâm thăm dò khu vực châu Á tại Kuala Lumpur (Malaysia). Chúng tôi đang có nhiều lô dầu khí mới ở đây, và đội ngũ hiện làm việc tại Pháp sẽ chuyển sang Kuala Lumpur để phụ trách toàn bộ khu vực ASEAN. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang xem xét mở rộng sang Việt Nam, Indonesia và một số quốc gia khác.

Malaysia để lại ấn tượng rất tốt với chúng tôi – khi đến đây, chúng tôi được đón tiếp nồng nhiệt, điều đó thực sự rất quan trọng. Các cơ quan chức năng hỗ trợ tích cực, và Petronas cũng khuyến khích chúng tôi đầu tư lâu dài. Ở Malaysia có nhiều tập đoàn quốc tế lớn đã hiện diện, và họ có thể cũng muốn tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh. Chúng tôi thích là “người mới” tại một thị trường, vì điều đó mang lại nhiều cơ hội. Tôi tin chúng tôi sẽ có một tương lai tươi sáng tại đây.

The Edge: Chiến lược của TotalEnergies gồm hai trụ cột: LNG và điện. Ông có thể chia sẻ thêm về kế hoạch ở châu Á, đặc biệt là ASEAN?

Pouyanné: Chúng tôi vẫn tiếp tục phát triển lĩnh vực dầu khí – chiếm khoảng 70% hoạt động hiện tại, đặc biệt là khí đốt và LNG. Chúng tôi tin rằng khí sẽ thay thế than đá trong phát điện, tạo nên mô hình “điện khí”. Khi kết hợp với năng lượng tái tạo – vốn phụ thuộc vào thời tiết – thì điện khí là giải pháp ổn định và phù hợp.

Nhu cầu điện tăng nhanh trên toàn cầu, cao gấp 4–5 lần nhu cầu dầu. Vì vậy, chúng tôi đầu tư mạnh vào điện. Hiện lĩnh vực điện chiếm khoảng 10% hoạt động của TotalEnergies, và mục tiêu là nâng lên 20% trong 5 năm tới.

Tại châu Á, hệ thống điện thường bị kiểm soát chặt chẽ, không dễ áp dụng mô hình tự sản xuất – phân phối – tiêu thụ như ở Mỹ, hay châu Âu. Tuy vậy, chúng tôi vẫn tìm được hướng đi phù hợp.

The Edge: Cụ thể là những dự án nào?

Pouyanné: Chúng tôi đã hợp tác với Eneos (Nhật Bản) triển khai các dự án điện phân tán, đồng thời sở hữu một số tài sản năng lượng tại Nhật và Hàn Quốc. Ở Đài Loan, chúng tôi có dự án điện gió ngoài khơi.

Gần đây, chúng tôi đã ký một dự án cung cấp điện xuyên biên giới từ Indonesia sang Singapore. Singapore là trung tâm công nghiệp lớn, nhưng thiếu diện tích phát triển năng lượng tái tạo. Họ cần “xanh hóa” nguồn điện, và đó là lý do chúng tôi tham gia.

Tuy nhiên, kết nối điện giữa hai quốc gia không đơn giản. Dự án đòi hỏi đầu tư lớn và phối hợp chặt chẽ. Chúng tôi đang phát triển một dự án năng lượng tái tạo quy mô lớn ở Indonesia, phục vụ song song hai mục tiêu: Cung cấp điện cho thị trường nội địa và xuất khẩu sang Singapore qua hệ thống cáp ngầm dưới biển.

The Edge: Bối cảnh hoạt động của các tập đoàn dầu khí lớn đang thay đổi rất nhanh, do nhận thức về môi trường ngày càng cao, chu kỳ đầu tư ngắn hơn và nhiều yếu tố khác. Theo ông, một công ty dầu khí lớn nên lập kế hoạch và chiến lược như thế nào để tồn tại trong tương lai?

Pouyanné: Tôi cho rằng những gì TotalEnergies đang làm hiện nay là một mô hình rất đáng tham khảo. Trọng tâm vẫn là tiếp tục cung cấp nguồn năng lượng thiết yếu hiện tại. Bởi vì thực tế là chúng ta – các khách hàng ngày nay – vẫn đang phụ thuộc vào dầu khí, nên cần tiếp tục cung ứng dầu khí với mức giá hợp lý. Tuy nhiên, song song đó, chúng ta cũng phải chuẩn bị cho tương lai. Ngành năng lượng là ngành có tầm nhìn dài hạn – nếu hôm nay tôi không ra quyết định, thì người kế nhiệm tôi sau 5–10 năm nữa sẽ phải đặt câu hỏi: “Tại sao họ lại không hành động từ trước?”

Chính vì vậy, chúng tôi lựa chọn chuẩn bị cho tương lai bằng cách đầu tư vào lĩnh vực điện. Tại sao lại là điện? Nếu hỏi các chuyên gia, họ sẽ nói điện chính là năng lượng của thế kỷ 21. Nhu cầu điện đang tăng mạnh trên toàn cầu – kể cả ở Mỹ và châu Âu, chủ yếu do sự phát triển của các trung tâm dữ liệu và nhiều yếu tố khác.

Ngoài ra, muốn khử carbon thì phải điện hoá các quy trình – tức là càng cần nhiều điện hơn. Do đó, với chúng tôi, đầu tư vào điện là điều tất yếu. Bên cạnh đó, nhiều người cũng nói rằng dầu mỏ sẽ đạt đỉnh. Dù hiện tại nhu cầu dầu vẫn tăng, nhưng tốc độ đã chững lại. Ở Trung Quốc, xe điện đã chiếm hơn 50% lượng xe bán ra – nghĩa là cứ 10 chiếc ô tô mới thì có 6 chiếc là xe điện. Đây là lựa chọn của người tiêu dùng – không ai áp đặt cả. Khi người dân chuộng xe điện, nhu cầu dầu sẽ giảm, nhưng nhu cầu điện lại tăng. Vì vậy, chúng tôi đầu tư vào điện là để chuẩn bị cho tương lai, đồng thời học hỏi, phát triển năng lực và kỹ năng ở quy mô lớn – vì chúng tôi là một tập đoàn lớn.

Việc này hoàn toàn không phải là “tô vẽ màu xanh” cho đẹp. Nó gắn liền với lợi nhuận. Và thực tế trong 5 năm qua, chúng tôi đã chứng minh được điều đó. Hiện chúng tôi sở hữu khoảng 20–25 tỷ USD tài sản trong lĩnh vực điện, và riêng năm ngoái đã tạo ra 2,5 tỷ USD dòng tiền – tức tỷ suất lợi nhuận 10%, một con số rất tốt với một ngành còn mới. Điều này càng củng cố quyết tâm tiếp tục của chúng tôi.

Đó là tầm nhìn mà chúng tôi theo đuổi. Và chúng tôi sẽ kiên định với định hướng này. Hội đồng quản trị hoàn toàn ủng hộ. Tôi biết có những tập đoàn dầu khí lớn khác chưa đồng tình với hướng đi này, nhưng chúng tôi tin rằng đây là lợi thế – vì chúng tôi có thể chủ động định hình tương lai.

The Edge: Theo ông, chiến lược dài hạn của TotalEnergies ở Malaysia có ổn định không?

Pouyanné: Tôi nghĩ là có. Chúng tôi vừa ký kết để phát triển 4 nghìn tỷ feet khối (Tcf) khí đốt và vẫn đang tìm thêm cơ hội khác. Trong thời gian tới, bạn sẽ nghe nhiều hơn về TotalEnergies. Chúng tôi đang triển khai trên nhiều mặt trận. Tôi nghĩ điều này là tích cực, vì chúng tôi đang mang lại cho Petronas thêm một lựa chọn – thay thế cho các đối tác truyền thống. Petronas cũng thấy được cách chúng tôi làm việc ở quy mô toàn cầu. Tất cả đều dựa trên yếu tố niềm tin – cả với Petronas lẫn với các cơ quan chức năng. Từ năm 2023 đến nay, tôi đã gặp Thủ tướng Malaysia 4–5 lần để giới thiệu về TotalEnergies và xây dựng lòng tin. Vì khi bạn đầu tư hàng trăm triệu USD vào một quốc gia, bạn muốn cảm thấy được chào đón – và tôi thấy được điều đó ở Malaysia.

Phía sau việc TotalEnergies tăng cường đầu tư vào LNG tại Mỹ

Ai Cập mua lượng lớn khí đốt từ Shell và TotalEnergies

TotalEnergies mở rộng danh mục năng lượng tái tạo với ba thương vụ lớn

Nh.Thạch

The Edge