Nhu cầu về than, khí đốt trên toàn EU giảm giữa những lo ngại về năng lượng

Châu Âu: Đối mặt với tốn kém về tài chính cho chi phí thu mua năng lượng

Châu Âu còn có thể phải giảm nhu cầu khí đốt nữa hay không?

Ảnh minh họa

Nghiên cứu từ Ember, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Vương quốc Anh, cho biết sản lượng điện than ở EU đã giảm 27 TWh trong khoảng thời gian từ tháng 10 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023, mức giảm 11% so với cùng kỳ năm trước.

Nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên từ Nga đang cạn kiệt, do quốc gia này cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt cho châu Âu khi các chính phủ ban hành lệnh trừng phạt do xung đột với Ukraine. Điều này dẫn đến sản lượng điện khí trong khoảng thời gian trên giảm 38 TWh, tương đương 13%, so với cùng kỳ năm ngoái.

Ember cho biết những tác động tồi tệ nhất của tình hình năng lượng đã tránh được nhờ mùa đông ôn hòa và việc tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo. Nhu cầu về điện giảm, với báo cáo của Ember cho thấy “tổng nhu cầu về điện của EU đã giảm 6% so với mức trung bình trong 5 năm.”

Nhóm này cho biết lần đầu tiên sản lượng điện từ gió, mặt trời và thủy điện vượt qua sản lượng điện từ than đá và khí đốt tự nhiên, với năng lượng tái tạo cung cấp khoảng 40% sản lượng điện trong khoảng thời gian từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 3 năm nay.

Nhiệm vụ cắt giảm tiêu thụ năng lượng

Một phần của sự suy giảm nhu cầu điện nói chung là do các nhiệm vụ do EU đặt ra nhằm giảm tiêu thụ năng lượng, với hầu hết các thành viên EU báo cáo nhu cầu điện năng giảm hơn 5%. Tổng mức tiêu thụ điện trên toàn EU trong giai đoạn này đã giảm 94 TWh (7%) so với mùa đông năm 2021-2022.

Báo cáo của Ember lưu ý rằng “Việc khai thác than và khí đốt sẽ giảm hơn nữa nếu các nhà máy hạt nhân của Pháp hoạt động trở lại như dự kiến vào tháng Giêng.”

Một số cơ sở hạt nhân của Pháp, trong tổng số 56 lò phản ứng có thể hoạt động, đã phải vật lộn với các vấn đề bảo trì, khiến chúng phải ngừng hoạt động. Điều đó đã khiến sản lượng điện hạt nhân ở EU giảm 47 TWh, tương đương 13%, trong mùa đông vừa qua so với năm trước. Theo Ember, 2/3 mức giảm đó là do các lò phản ứng của Pháp ngừng hoạt động.

Tiến sĩ Chris Rosslowe, Nhà phân tích dữ liệu khí hậu và năng lượng cao cấp của Ember, đồng thời là tác giả chính của báo cáo, cho biết: “Châu Âu phải đối mặt với một mùa đông khủng hoảng, với chi phí năng lượng tăng cao và mối lo ngại về nguồn cung do cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga. Châu lục này đã vượt qua những tháng khó khăn đó, nhưng không thể dựa vào việc cắt giảm nhu cầu khẩn cấp và thời tiết ôn hòa trong những năm tới. Để giữ cho nguồn cung cấp điện ổn định, EU cần phải từ bỏ nhiên liệu hóa thạch càng nhanh càng tốt.”

Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết hầu hết dữ liệu của họ, trong một phân tích sơ bộ, phù hợp với báo cáo của Ember.

Kế hoạch khởi động lại điện than vẫn bất động

Những lo ngại về một cuộc khủng hoảng năng lượng lớn đã khiến một số thành viên EU, đáng chú ý nhất là Đức, lên kế hoạch khởi động lại các nhà máy điện than và hoãn lại kế hoạch đống cửa của các nhà máy khác. Đức đã dự trữ sẵn khoảng 6 GW điện đốt than nếu cần.

Tuy nhiên, báo cáo của Ember cho biết các nhà máy điện than vừa trở lại này chỉ hoạt động với khoảng 27% công suất tối đa trong mùa đông vừa qua. Báo cáo cũng chỉ ra rằng chỉ có ba thành viên EU tăng sản lượng điện than là Hungary, Phần Lan và Ý.

Báo cáo lưu ý: “Với việc châu Âu vượt qua thành công mùa đông năm nay và tránh được sự gián đoạn nguồn cung lớn, rõ ràng là sự trở lại của ngành than đã không thành hiện thực. Với việc sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch giảm, lượng khí thải của ngành điện EU trong mùa đông ở mức thấp nhất từ trước đến nay.”

Báo cáo của Ember lưu ý rằng “nhu cầu khí đốt để phát điện giảm cũng cho phép khí đốt được sử dụng hiệu quả hơn trong các lĩnh vực ưu tiên như sưởi ấm và làm đầy các kho lưu trữ. Do đó, EU đã kết thúc mùa đông này với lượng khí lưu trữ ở mức 56% (60 tỷ mét khối), gấp đôi mức vào cuối tháng 3 năm 2022.”

Đỗ Khánh