Nguyên nhân nào khiến Ấn Độ chuyển hướng xuất khẩu nhiên liệu sang châu Á thay vì châu Âu?
![]() |
Một trạm bán lẻ xăng dầu ở Ấn Độ. Ảnh AP |
Trong một động thái đáng chú ý, Ấn Độ đã chuyển hướng xuất khẩu nhiên liệu động cơ sang khu vực châu Á trong những tháng gần đây, theo dữ liệu từ công ty phân tích dữ liệu hàng hóa Vortexa có trụ sở tại London.
Tỷ trọng xuất khẩu nhiên liệu động cơ của Ấn Độ sang châu Á đã tăng gấp 3 lần từ tháng 8 đến tháng 11, đạt hơn 30%. Trong khi đó, tỷ trọng của châu Âu giảm từ 20% xuống còn 8% trong cùng kỳ, theo dữ liệu mà Vortexa cung cấp.
Xuất khẩu nhiên liệu động cơ, danh mục xuất khẩu lớn thứ ba trong lĩnh vực hóa dầu của Ấn Độ (sau dầu diesel và nhiên liệu máy bay phản lực), đã có sự biến động lớn kể từ sau đại dịch Covid-19.
Trong nửa đầu năm tài khóa 2025 (tháng 4 - tháng 9), kim ngạch xuất khẩu đạt 6,09 tỷ USD, giảm 11,76% so với 6,9 tỷ USD cùng kỳ năm tài khóa 2024.
Thay đổi dòng chảy thương mại sau xung đột Nga - Ukraine
Tuy nhiên, từ tháng 2/2022, khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, châu Âu đã trở thành thị trường xuất khẩu chính của Ấn Độ. Cuộc chiến này đã làm thay đổi các tuyến cung ứng dầu thô và sản phẩm hóa dầu toàn cầu.
Dữ liệu cho thấy tỷ trọng xuất khẩu của Ấn Độ sang châu Âu phần lớn cao hơn châu Á kể từ sau tháng 1/2023, ngoại trừ hai tháng gần đây. Tuy nhiên, cơ hội xuất khẩu sang châu Âu đã giảm trong những tháng gần đây.
Theo các chuyên gia trong ngành, lý do chính là do nhu cầu nhập khẩu từ châu Âu suy giảm. Kể từ khi xung đột bắt đầu, châu Âu đã phải tìm kiếm các nguồn năng lượng mới thay thế Nga.
Trong quý đầu năm 2024, Liên minh châu Âu (EU) đã nhập khẩu 183,8 triệu tấn sản phẩm năng lượng, giảm 26,4% về giá trị và 10,4% về khối lượng so với cùng kỳ năm 2023, theo Ủy ban châu Âu.
Các biện pháp nâng cao hiệu quả năng lượng đã giúp châu Âu giảm tiêu thụ, trong khi tỷ trọng năng lượng tái tạo trong sản xuất điện của EU tăng từ 32,5% năm 2022 lên 44,7% năm 2023.
Cơ hội từ sụt giảm xuất khẩu của Trung Quốc
Trong khi đó, việc các nhà máy lọc dầu ở Đông Bắc Á giảm xuất khẩu đã tạo cơ hội để các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ tăng cường xuất khẩu sang châu Á, theo dữ liệu của Vortexa, theo dõi hoạt động di chuyển của tàu để ước tính lượng hàng nhập khẩu. Xuất khẩu nhiên liệu động cơ của Trung Quốc đã giảm trong những tháng gần đây.
Tuy nhiên, cơ hội này có thể sẽ sớm khép lại, khi xuất khẩu nhiên liệu động cơ từ Mỹ được dự báo sẽ tăng mạnh dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump.
Mỹ: "Ông lớn" không đối thủ trong xuất khẩu nhiên liệu
Dù Ấn Độ và Trung Quốc đang mở rộng năng lực lọc dầu và tăng cường xuất khẩu, Mỹ vẫn giữ vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực này, chiếm 16% tổng kim ngạch xuất khẩu nhiên liệu toàn cầu.
Năm 2023, Mỹ xuất khẩu trung bình 900.000 thùng nhiên liệu mỗi ngày. Trong thập kỷ qua, Mỹ đã trở thành nhà xuất khẩu xăng dầu hàng đầu, đạt mức kỷ lục về xuất khẩu sản phẩm lọc dầu trong cả năm 2022 và năm 2023, theo dữ liệu của Chính phủ Mỹ.
Ông Donald Trump đã tuyên bố sẽ yêu cầu ngành công nghiệp dầu khí đẩy mạnh xuất khẩu ở tất cả các danh mục sản phẩm.
Nhu cầu châu Âu vẫn cao đối với dầu diesel và nhiên liệu máy bay
Ngoài nhiên liệu động cơ, châu Âu trung bình nhập khẩu 154.000 thùng/ngày dầu diesel và nhiên liệu máy bay từ Ấn Độ, trước khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA). Con số này đã gần gấp đôi, CREA cho biết vào tháng trước.
![]() |
![]() |
![]() |
Nh.Thạch
AFP
- Trung Quốc sẽ làm gì tiếp theo trong cuộc chiến thương mại với Mỹ?
- Xung đột thuế quan Mỹ - Trung tiếp tục đè nặng lên giá dầu và nhu cầu thị trường
- Xung đột thương mại Mỹ - Trung có tiếp tục đè nặng giá dầu thô?
- Vì sao các nhà giao dịch khí đốt tìm cách miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ?
- Dự báo giá dầu khí: Thị trường theo dõi sát sản lượng OPEC+ và tồn kho dầu Mỹ