Naftogaz Ukraine sa thải giám đốc điều hành do chống lại Gazprom

19:32 | 16/05/2020

|
(PetroTimes) - Theo nguồn tin mới nhất ngày 13/5, công ty dầu khí Naftogaz của Ukraine đã quyết định sa thải Yuriy Vitrenko, người có liên quan đến các hành động pháp lý chống lại công ty dầu khí Gazprom của Nga trong những năm gần đây.  

Ông Vitrenko cho biết: "Tôi chính thức được thông báo bị sa thải khỏi Naftogaz sau 2 tháng nữa". Ban kiểm soát của Naftogaz đã bổ nhiệm Otto Waterlander vào vị trí giám đốc điều hành của công ty.

Các nguồn tin cho biết Vitrenko bị sa thải vì hai lý do chính: Một là Naftogaz trong tổng thể mối quan hệ giữa Ukraine với công ty khí đốt Gazprom của Nga, hai là vấn đề chống tham nhũng trong lĩnh vực khí đốt.

naftogaz ukraine sa thai giam doc dieu hanh do chong lai gazprom

Trong những năm qua Ukraine nhiều lần kiện Gazprom. Vào tháng 2/2018, tòa trọng tài Stockholm đã chấm dứt vòng tố tụng giữa Gazprom và Naftogaz liên quan tới hàng chục tỉ USD kể từ khi những người ủng hộ phương Tây lên nắm quyền tại Kiev vào năm 2014. Tòa trọng tài Stockholm buộc Gazprom phải trả 2,56 tỉ USD cho Naftogaz và buộc Kiev phải tiếp tục mua lại khí đốt của Nga, vốn bị đình chỉ nhiều năm trước. Nhưng kể từ đó, Gazprom kháng cáo và từ chối trả tiền cho Naftogaz. Quyết định này của tòa trọng tài Stockholm đã kích hoạt một loạt các thủ tục tố tụng pháp lý ở một số nước châu Âu, Naftogaz yêu cầu các tòa án tịch biên tài sản của Gazprom ở châu Âu. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa một nước châu Âu nào đáp ứng yêu cầu của Naftogaz.

Ngày 31/12/2019, Kiev và Moscow tuyên bố, sau các cuộc đàm phán khó khăn, họ đã ký hợp đồng trung chuyển khí đốt từ Nga sang châu Âu qua Ukraine trong thời hạn 5 năm.

Thỏa thuận gồm hợp đồng trung chuyển khí đốt 5 năm từ Nga đến Trung Âu thông qua hệ thống ống dẫn khí hiện có chạy qua Ukraine. Khối lượng khí đốt vận chuyển năm 2020 là 65 tỉ m3 sau đó giảm xuống còn 40 tỉ m3/năm. Được biết phí quá cảnh cho việc vận chuyển khí đốt của Nga cung cấp 5% ngân sách quốc gia của Ukraine, đây là một chiến thắng quan trọng đối với Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Đổi lại, Ukraine sẽ giảm 12,2 tỉ đô la tiền bồi thường trong đơn khiếu nại lên tòa án quốc tế Stockholm, do tập đoàn khí đốt Gazprom của Nga vi phạm điều khoản hợp đồng với công ty dầu khí quốc gia Naftogaz của Ukraine. Tuy nhiên Naftogaz sẽ giữ 2,9 tỉ đô la mà tòa trọng tài phân xử cho công ty.

Ukraine đã bị đình chỉ mua khí đốt trực tiếp từ Nga kể từ năm 2015, khiến Ukraine phải mua khí đốt từ thị trường châu Âu. Thỏa thuận này không xác nhận việc Nga sẽ tiếp tục bán khí đốt cho Ukraine, tuy nhiên nhiều nhà phân tích cho rằng rất có thể điều đó sẽ xảy ra. Một số báo cáo cho thấy Nga đã sẵn sàng bán 15 tỉ m3 khí đốt mỗi năm cho Ukraine và ông Putin đề xuất giảm giá 20-25% cho Ukraine.

Theo giám đốc điều hành của Naftogaz Yuriy Vitrenko, hợp đồng khí đốt mới này sẽ đem lợi nhuận trực tiếp cho ngân sách của Ukraine, mang lại lợi nhuận cho Ukraine tối thiểu 7,2 tỷ USD/năm.

Thỏa thuận khí đốt với Ukraine hiện tại có lợi thế nghiêng về phía Nga. Khí đốt của Nga sẽ tiếp tục vận chuyển đến châu Âu thông qua Ukraine, ngoài ra hệ thống đường ống Nord Stream 2 mới, chạy từ Nga qua vùng biển Baltic đến bờ biển phía bắc của Đức, gần như hoàn thiện, dường như chỉ bị hạn chế bởi lệnh trừng phạt của Mỹ.

Trong vòng 12 tháng tới Nga sẽ có thể vận chuyển khí đốt vào châu Âu thông qua Nord Stream 2. Khi đó, Nga sẽ có nhiều tuyến cung cấp khí đốt cho thị trường châu Âu - một tuyến vào trung tâm châu Âu thông qua Ukraine, các tuyến khác vào Bắc Âu thông qua hệ thống ống dẫn khí hiện có và một tuyến qua Nord Stream 2.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Bảo vệ môi trường của Ukraine Oleksiy Orzhel đã đưa ra thông báo tại một cuộc họp báo ở Kiev vào ngày 2/12/2020, Nội các của Ukraine đã quyết định cải tổ các nhà lãnh đạo hàng đầu của Naftogaz.

Các nguồn tin cho biết quyết định thay đổi ban lãnh đạo cấp cao của Naftogaz được Andriy Yermak vận động. Ông Andriy Yermak là trợ lý của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và là người đàm phán với Liên bang Nga. Truyền thông Ukraine và quốc tế đã nhiều lần chỉ trích Yermak trong việc thúc đẩy lợi ích của Nga ở Ukraine.

Việc thay đổi ban lãnh đạo của Naftogaz có thể khiến Ukraine rút đơn kiện Gazprom và ra các quyết định có lợi cho Nga.

Trước đó, Bộ trưởng Năng lượng và Môi trường Ukraine Oleksiy Orzhel nói, quyết định thay thế lãnh đạo cấp cao của Naftogaz hoàn toàn mang tính chất chính trị. Ông Orzhel cho biết Naftogaz gần đây đã kiện Gazprom ra tòa án Stockholm.

Giới chuyên gia cho rằng xung đột giữa Naftogaz và Gazprom là nguyên nhân khiến Mỹ có thể tăng khối lượng khí xuất khẩu tới châu Âu.

Mykhailo Gonchar, Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu quốc tế “Chiến lược thế kỷ 21” cho rằng êkíp của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rất đa dạng, có người theo quan điểm dân túy, ủng hộ độc lập về kinh tế, có người theo quan điểm cải thiện quan hệ với Nga với bất kỳ giá nào, trong đó có trợ lý của Tổng thống Andriy Yermak.

Tuy nhiên quyết định thay lãnh đạo Naftogaz không chỉ phụ thuộc vào ý tưởng chính trị, quyết định cần được hội đồng kiểm soát của công ty thông qua, trong đó chỉ có một đại diện của chính phủ. Nếu việc thay đổi ảnh hưởng xấu đến kinh tế Ukraine, các thành viên công ty có thể không ủng hộ quan điểm này.

Cả Văn phòng Tổng thống Ukraine lẫn Bộ Năng lượng đều hiểu vấn đề này. Do đó sau tuyên bố của ông Orzhel,cơ quan báo chí Bộ Năng lượng Ukraine tuyên bố quyết định này không thuộc thẩm quyền của Bộ.

Yến Mai