Các Big Oil có thực sự rời bỏ Nga?

Giàn khoan của Rosneft. Ảnh: Reuters.

Ngày 1 tháng Ba TotalEnergies tuyên bố không cung cấp vốn cho các dự án mới ở Nga nữa. Ngày 22 tháng Ba, TotalEnergies đưa ra các nguyên tắc ứng xử rõ ràng để quản lý hoạt động kinh doanh ở Nga của mình, khẳng định đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các lệnh trừng phạt của châu Âu hiện tại và trong tương lai, bất kể hậu quả như thế nào đối với việc quản lý tài sản của họ ở Nga, và dần dần đình chỉ các hoạt động của họ ở Nga, đồng thời đảm bảo an toàn cho lực lượng lao động của họ.

TotalEnergies nhắc lại rằng, họ không vận hành bất kỳ mỏ dầu và khí đốt nào hoặc bất kỳ nhà máy khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) nào ở Nga.

Ngày 8 tháng Ba, Shell thông báo ý định rút khỏi tất cả các dự án hydrocacbon của Nga, bao gồm dầu thô, sản phẩm dầu mỏ, khí đốt và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) theo từng giai đoạn. Bước đầu tiên ngay lập tức, công ty sẽ ngừng tất cả các giao dịch mua giao ngay dầu thô của Nga. Công ty cũng sẽ đóng cửa các trạm dịch vụ, nhiên liệu hàng không và dầu nhờn ở Nga.

Các IOC đưa ra những tuyên bố cứng rắn.

BP nói rằng họ đang theo đuổi việc rút khỏi Rosneft và "cũng sẽ rút khỏi các hoạt động kinh doanh khác của chúng tôi với Rosneft ở Nga - điều này bao gồm ba liên doanh."

Shell cho biết họ cũng sẽ rút khỏi Nga hoàn toàn.

TotalEnergy vạch ra lập trường cứng rắn hơn, bao gồm cả kế hoạch thoái toàn bộ tài sản ở Nga và rút khỏi nước này hoàn toàn. Tuy nhiên, đường lối của Total vẫn khác: Họ sẽ giữ tài sản ở Nga của mình với lý do các lệnh trừng phạt của châu Âu và luật pháp Nga khiến họ không thể tìm được người mua không phải là người Nga vì lợi ích thiểu số trong các dự án.

Tài sản của Total bao gồm 19,4% trong nhà sản xuất khí đốt độc lập hàng đầu của Nga Novatek, 20% ở Yamal LNG, 10% ở Arctic LNG 2, 49% ở TerNefteGaz và 20% trong dự án thỏa thuận chia sẻ sản xuất Kharyaga (PSA). Các công ty này có nhân viên riêng và được quản lý một cách tự chủ và hiện chỉ có ba người nước ngoài biệt phái ở Nga, Total cho biết.

Nhưng những IOC này cho thấy việc họ rút khỏi Nga hoàn toàn không thể nhanh chóng. Energyintel căn cứ vào các nguồn tin thân cận với Rosneft, BP, nói rằng BP đã không bắt đầu bất kỳ thủ tục rút tiền nào cho đến nay. "BP vẫn là một cổ đông của Rosneft và tiếp tục tương tác với các đối tác Nga trong khuôn khổ thỏa thuận cổ đông hành động", nguồn tin cho biết.

Ngoài cổ phần của Rosneft, BP còn có lợi ích trong ba liên doanh với Rosneft: 20% trong Taas-Yurakh Neftegasdobycha, 49% trong Kharampurneftegas và 49% trong Yermak Neftegas.

Công ty con của BP là BP Russian Investments, đã thông báo cho Rosneft vào ngày 11 tháng 3 về việc loại bỏ thành viên được đề cử trước đó của mình vào ban giám đốc Kharampurneftegas, Stephen Raymer. Nhưng BP đã thay thế ông bằng một ứng cử viên khác, Afgan Huseynov, một công dân của Azerbaijan.

Giới chức lớn của Vương quốc Anh nhắc lại rằng các Giám đốc điều hành hiện tại và cũ của BP, Bernard Looney và Bob Dudley, đã từ chức khỏi hội đồng quản trị Rosneft "có hiệu lực ngay lập tức từ tháng 2. Tuy nhiên, cả hai vẫn được nêu tên là giám đốc của Rosneft trên trang web của Rosneft, thông tin này chưa được kiểm chứng bởi không tiếp cận được wesite của Rosneft vào thời điểm bài viết được công bố.

Shell nói với Energyintel rằng họ đang liên hệ với các đối tác Nga ở Gazprom và Gazprom Neft để đảm bảo việc rút khỏi các liên doanh có trật tự và rằng "kế hoạch cho các hành động tiếp theo đang được phát triển" với ưu tiên chính trong quá trình này là “sự an toàn của con người và hoạt động của chúng tôi, duy trì công việc và tuân thủ các quy tắc lập pháp hiện hành và các nghĩa vụ hiện có."

Vào ngày 11 tháng 3, Shell đã đăng trên trang web của Nga một tuyên bố của Tổng giám đốc Shell Neft Sergei Starodubtsev nói rằng chi nhánh "tiếp tục các hoạt động hoạt động ở Nga bất chấp các vấn đề hậu cần." Nó nói thêm rằng công ty "hỗ trợ tài chính, sản xuất dầu nhờn, công việc của các trạm tiếp nhiên liệu bán lẻ và thực hiện tất cả các nghĩa vụ đối với nhà cung cấp và khách hàng" trong khi "tiền lương đang được trả cho nhân viên."

Giám đốc điều hành của TotalEnergies, Patrick Pouyanne cho biết, bất chấp cam kết rời khỏi Nga từ nhiều công ty dầu mỏ quốc tế, song trên thực tế là điều này nói dễ hơn làm và các công ty từ Mỹ và Anh vẫn đang mắc kẹt tại Nga.

Các nhà phân tích nói rằng có những ấn tượng rằng IOC đang tìm cách duy trì hoạt động kinh doanh của họ ở Nga dưới một số hình thức.

Hiện vẫn chưa rõ các chi nhánh của Nga có thể trở thành một giải pháp hay không, nhưng để so sánh, chi nhánh Nga của Ngân hàng Raiffeisen International (RBI) của Áo cho biết họ sẽ giữ nguyên hoạt động tại Nga ngay cả khi RBI quyết định rút vốn.

Các công ty dịch vụ khổng lồ cũng đã công bố ý định rút khỏi Nga hoặc tạm dừng các dự án mới ở nước này. Nhưng các công ty dịch vụ cũng rất cẩn thận trong các tuyên bố của họ. Halliburton và Linde của Đức cho biết họ đang tạm ngừng kinh doanh trong tương lai và cắt giảm hoạt động, trong khi Schlumberger, Baker Hughes, Weatherford và KCA Deutag đang ngừng đầu tư và triển khai công nghệ mới.

Nhưng có những người ở lại. Mitsui và Mitsubishi của Nhật Bản sẽ giữ nguyên phần tham gia trong Sakhalin-2 PSA của Nga, trong đó họ nắm giữ tổng cộng 22,5%. Tập đoàn Sodeco của Nhật Bản vẫn quyết định giữ 30% của mình trong Sakhalin-1 PSA, mặc dù nhà điều hành Exxon Mobil tuyên bố rút lui.

Elena