Ấn Độ cho tư nhân làm điện hạt nhân với dự luật mang tính lịch sử

20:22 | 18/12/2025

(PetroTimes) - Chính phủ Ấn Độ đã trình một dự luật cho phép doanh nghiệp tư nhân xây dựng và vận hành nhà máy điện hạt nhân, qua đó chấm dứt thế độc quyền của Nhà nước đã tồn tại hơn nửa thế kỷ.

Ấn Độ cho tư nhân làm điện hạt nhân với dự luật mang tính lịch sử

Chính phủ Ấn Độ đã trình một dự luật cho phép doanh nghiệp tư nhân xây dựng và vận hành nhà máy điện hạt nhân, qua đó chấm dứt thế độc quyền của Nhà nước đã tồn tại hơn nửa thế kỷ. (Ảnh: AFP)

Theo đó, Ấn Độ đề xuất xóa bỏ độc quyền nhà nước trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, lần đầu tiên mở cửa cho khu vực tư nhân tham gia trực tiếp vào việc xây dựng và vận hành các nhà máy điện hạt nhân. Dự luật mang tên “Sustainable Harnessing of Advancement of Nuclear Energy for Transforming India Bill, 2025” đã được đệ trình lên Quốc hội, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách năng lượng quốc gia.

Thay đổi chiến lược để thu hút vốn tư nhân

Dự luật cho phép mọi thực thể “được chính phủ trung ương cho phép rõ ràng” nộp hồ sơ xin cấp phép hoạt động trong lĩnh vực hạt nhân. Quy định này mở đường cho các tập đoàn tư nhân như Tata Power, Adani Power và Reliance Industries tham gia đầu tư, với tổng mức vốn được cho là khoảng 2,16 nghìn tỷ rupee (26 tỷ USD). Các doanh nghiệp nước ngoài cũng có thể tiếp cận thị trường Ấn Độ thông qua hình thức liên doanh với đối tác trong nước, tùy theo quyết định của chính phủ.

Hiện tại, Ấn Độ có công suất điện hạt nhân lắp đặt khoảng 8,2 gigawatt (GW), toàn bộ thuộc sở hữu của Tập đoàn Điện hạt nhân Ấn Độ (Nuclear Power Corporation of India - NPCIL). Chính phủ đặt mục tiêu nâng công suất lên 100 GW trong vòng 20 năm tới, đòi hỏi nguồn vốn và công nghệ rất lớn.

Môi trường pháp lý mới và mở rộng khung trách nhiệm

Dự luật bãi bỏ quy định trước đây cho phép đơn vị vận hành khởi kiện các nhà cung cấp trong trường hợp thiết bị gặp lỗi - điều từng bị các tập đoàn quốc tế như General Electric, Westinghouse Electric và Electricité de France xem là rào cản lớn khi tham gia thị trường Ấn Độ. Động thái này nhằm tháo gỡ một trong những vướng mắc chính đối với các nhà cung cấp nước ngoài.

Theo dự luật, mức trách nhiệm dân sự trong trường hợp xảy ra sự cố hạt nhân đối với các lò phản ứng lớn được nâng gấp đôi, lên 30 tỷ rupee (330,75 triệu USD), trong khi trần bồi thường tổng thể vẫn được giữ nguyên. Đồng thời, dự luật cũng quy định việc thành lập một quỹ trách nhiệm hạt nhân để chi trả bồi thường, phù hợp với các thông lệ quốc tế.

Nhà nước vẫn giữ quyền kiểm soát các hoạt động nhạy cảm

Dù cho phép khu vực tư nhân tham gia, Nhà nước vẫn nắm quyền kiểm soát đối với các hoạt động mang tính chiến lược như khai thác quặng, làm giàu uranium và tái chế nhiên liệu. Các nhà vận hành tư nhân được phép nhập khẩu và xử lý uranium, nhưng mọi hoạt động, bao gồm cả các dự án liên doanh với đối tác nước ngoài, đều phải được cấp phép trước.

Cải cách lập pháp này được kỳ vọng sẽ định hình lại vai trò của điện hạt nhân trong cơ cấu năng lượng của Ấn Độ, đồng thời giúp chuyển bớt gánh nặng đầu tư từ khu vực công sang các đối tác công nghiệp có năng lực triển khai những dự án quy mô lớn.