OPEC ĐANG Ở NGÃ BA ĐƯỜNG

OPEC+ một lần nữa gia hạn cắt giảm sản lượng dầu trong tháng này. Quyết định này không hề bất ngờ và không giống như những thông báo về chính sách khai thác trước đây. Tuy nhiên, không biết rằng cơ chế ấy có thể tiếp tục tồn tại trong bao lâu.

NHU CẦU TOÀN CẦU TĂNG LÊN

Năm ngoái, các nhà giao dịch dầu hầu như chỉ tập trung vào nhu cầu và các mối đe dọa, đặc biệt là ở Trung Quốc. Năm nay, họ bắt đầu hiểu rằng việc giữ lại 2,2 triệu thùng dầu mỗi ngày trong khi nhu cầu toàn cầu thực sự tăng lên sẽ đến một lúc nào đó bắt đầu ăn vào nguồn cung. Giá dầu đang trên đà tăng.

Thật vậy, một số thành viên OPEC+ đã khai thác nhiều hơn hạn ngạch được giao và họ đã được yêu cầu thực hiện các bước để bù đắp, điều này thường có nghĩa là tạm thời cắt giảm sâu hơn. Nhưng có vẻ như việc khai thác quá mức - và sản lượng ngày càng tăng của Iran, Venezuela và Libya được miễn hạn ngạch - đã không cản trở mục đích của việc cắt giảm. Chỉ có điều họ không thể mãi làm như vậy.

Một số nhà phân tích đã lưu ý trong vài tháng qua rằng OPEC+ sẽ phải bắt đầu dỡ bỏ việc cắt giảm vào một thời điểm nào đó, đặc biệt nếu dầu thô Brent đạt mức 100 USD/thùng. Lập luận của các nhà phân tích này là tại thời điểm đó, giá sẽ bắt đầu phá hủy nhu cầu như thường lệ.

Tuy nhiên, Robin Mills, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Qamar Energy có trụ sở tại Dubai, cho biết OPEC+ có thể quyết định tiếp tục cắt giảm cho đến khi dầu vượt quá 100 USD. Trong một chia sẻ ​​gần đây với The National, Mills cho rằng việc tiếp tục cắt giảm là một trong hai con đường phía trước của OPEC, với tất cả những hậu quả có thể thấy trước, chẳng hạn như lạm phát cao hơn và sản lượng ở Mỹ cao hơn.

Con đường khác mà Mills mô tả là OPEC tin tưởng vào dự báo nhu cầu mạnh mẽ của chính mình và dỡ bỏ việc cắt giảm. Đây chắc chắn là một cách để định hình tương lai. Tuy nhiên, theo quan điểm tương tự, người ta có thể lập luận rằng việc tiếp tục cắt giảm cũng là một dấu hiệu của niềm tin vào kỳ vọng nhu cầu mạnh mẽ của OPEC: Nếu nhu cầu kiên cường và có xu hướng mở rộng, nó sẽ mở rộng ngay cả trong môi trường giá cao hơn.

Đây chính xác là những gì đã xảy ra vào năm 2022 khi bắt đầu nổ ra xung đột Nga – Ukraine, từ đó đẩy giá dầu lên trên 100 USD/thùng và giữ ở mức đó đủ lâu để mức trung bình hàng năm đạt gần 95 USD/thùng. Nhu cầu trong năm đó đã tăng hơn 2,5 triệu thùng mỗi ngày. Trên thực tế, đó là thời điểm trước khi Trung Quốc bùng nổ trở lại sau lệnh phong tỏa vì đại dịch Covid-19, lệnh này chỉ kết thúc vào cuối năm 2022.

QUYẾT ĐỊNH NÀO CHO OPEC

Vì vậy, mặc dù sẽ hợp lý nếu kỳ vọng OPEC+ bắt đầu nghĩ đến việc chấm dứt việc cắt giảm sản lượng của mình, nhưng việc giữ nguyên chúng có thể hợp lý hơn - ít nhất là vì việc dỡ bỏ cắt giảm sẽ có tác động tương tự lên giá như tin tức rằng sản lượng đá phiến của Mỹ đã tăng hơn 1 triệu thùng/ngày vào năm ngoái.

OPEC dự kiến ​​nhu cầu dầu trong năm nay sẽ tăng 2,2 triệu thùng/ngày. Với việc cắt giảm tại chỗ, tốc độ tăng trưởng nhu cầu này chắc chắn sẽ đẩy thị trường toàn cầu vào tình trạng thâm hụt. Các ước tính về quy mô thâm hụt này khác nhau, trong đó IEA nhận thấy mức thâm hụt “nhẹ” do việc cắt giảm của OPEC+ và nhu cầu mạnh hơn do tình hình Biển Đỏ thúc đẩy. Tuy nhiên, Qamar Energy's Mills nhận thấy mức thâm hụt lên tới 4 triệu thùng mỗi ngày sẽ gia tăng vào cuối năm nay.

Nếu điều này xảy ra, sẽ không có gì dễ dàng hơn đối với OPEC ngoài việc tuyên bố chấm dứt cắt giảm, hoặc ít nhất là điều chỉnh để tránh sụt giảm giá. Và môi trường thâm hụt sẽ là thời điểm tốt nhất để thực hiện những điều chỉnh này - với giá cao và nhu cầu linh hoạt, tác động của thông báo như vậy đối với giá sẽ được giảm thiểu bởi các nguyên tắc cơ bản.

Cần thẳng thắn nhìn nhận rằng, việc cắt giảm không thể tiếp tục mãi mãi, nhất là khi một số thành viên OPEC đã phản đối hạn ngạch.

THÁCH THỨC TỪ CÁC LỰA CHỌN THAY THẾ

Hầu hết các thành viên OPEC coi giá dầu cao là một lợi ích ngắn hạn. Tuy nhiên, mức giá cao tương tự có thể thúc đẩy các nước nhập khẩu đầu tư vào các nguồn nhiên liệu thay thế, một động lực đang được trở thành xu thế.

Thách thức nổi bật nhất đối với OPEC ngày nay đến từ các loại dầu đặc biệt, chẳng hạn như năng lượng từ đá phiến, đã trở nên sẵn có nhờ những tiến bộ công nghệ gần đây.

Năm 2009, sau gần 40 năm sản lượng dầu thô của Mỹ sụt giảm, việc khai thác dầu từ đá phiến và cát đã giúp tăng sản lượng. Trong thập kỷ kể từ đó, sản lượng của Mỹ đã tăng hơn gấp đôi. Cuộc cách mạng đá phiến dường như đã khiến OPEC bất ngờ. Vào năm 2015, OPEC đã phản ứng với "phong trào bẻ gãy thủy lực" bằng cách đẩy giá xuống, cho rằng việc khai thác đá phiến sẽ không còn hiệu quả về mặt kinh tế. Nhưng các công nghệ mới đã cho phép các công ty Mỹ khai thác lượng dầu bị mắc kẹt trước đó với chi phí giảm, đưa Mỹ trở thành nhà khai thác dầu lớn nhất thế giới trong những năm gần đây.

Sản lượng dầu tại Mỹ giảm vào năm 2020 do các biện pháp ngăn chặn đại dịch COVID-19 làm giảm nhu cầu dầu, nhưng sau đó đã phục hồi trở lại. Và mặc dù Tổng thống Joe Biden đã cam kết cấm khoan mới trên đất liên bang, chính quyền của ông vẫn tiếp tục phê duyệt giấy phép với tốc độ kỷ lục.

Để chống lại điều này, OPEC đã hợp tác với Nga và một số nhà xuất khẩu lớn khác để điều phối khai thác và ổn định giá cả.

Vào tháng 7 năm 2019, OPEC đã chính thức thành lập liên minh OPEC+ mới bất chấp sự phản đối của Mỹ, vì Washington lo ngại thỏa thuận này sẽ làm tăng ảnh hưởng của Moscow đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Quan hệ đối tác cũng tạo ra căng thẳng mới cho các đồng minh của Mỹ trong liên minh dầu mỏ, những người hiện đang phải đối mặt với các yêu cầu cạnh tranh từ Washington và Moscow.

Thật vậy, xích mích giữa Nga và Ả Rập Xê-út đã lên đến đỉnh điểm khi đại dịch bùng phát vào năm 2020. Riyadh đã thúc đẩy các thành viên OPEC+ giảm sản lượng tại cuộc họp ở Vienna vào đầu tháng 3. Tuy nhiên, Nga - lo ngại về việc thị phần bị giảm và thất vọng trước các lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm vào công ty dầu mỏ hàng đầu Rosneft - đã từ chối điều này. Để đáp lại, Riyadh đã khởi xướng một cuộc chiến về giá bằng cách tăng cường khai thác - một chiến lược mà nước này đã sử dụng thành công trong quá khứ - để buộc Moscow trở lại bàn đàm phán.

Tổng thống Mỹ lúc bây giờ là ông Donald Trump, bày tỏ lo ngại về thiệt hại mà giá dầu chạm đáy sẽ gây ra cho ngành công nghiệp Mỹ, đã can thiệp và cố gắng làm trung gian hòa giải, và đến đầu tháng 4, các nước OPEC+ đã tạm thời đồng ý cắt giảm sản lượng tới 20 triệu thùng mỗi ngày.

Về lâu dài, sự ra đời của xe điện chạy bằng nguồn năng lượng tái tạo là mối đe dọa hiện hữu đối với OPEC.

Tại Mỹ, Tổng thống Biden đã kêu gọi đầu tư lớn vào sản xuất năng lượng sạch. Và khi mối lo ngại về biến đổi khí hậu chiếm vị trí trung tâm trong những năm tới, OPEC có thể bị ảnh hưởng.