Chiến lược tích hợp hệ thống năng lượng và Chiến lược hydro của Liên minh châu Âu (Kỳ I)

Úc công bố chiến lược hydro tái tạo

Liên Hợp Quốc kêu gọi các lãnh đạo thế giới “chọn con đường năng lượng sạch”

Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Kadri Simson và Phó Chủ tịch Môi trường xanh Frans Timmermans công bố Chiến lược tích hợp hệ thống năng lượng và Chiến lược Hydrogen tại Ủy ban Châu Âu ngày 8 tháng 7 năm 2020​​​​​.

Hai chiến lược của EU là Chiến lược tích hợp hệ thống năng lượng (EU Strategy for Energy System Integration) và Chiến lược Hydrogen (EU Hydrogen Strategy) sẽ mở đường cho một ngành năng lượng kết nối quốc tế hiệu quả hơn, được thúc đẩy bởi mục tiêu kép là xây dựng hành tinh sạch hơn và xây dựng nền kinh tế mạnh hơn.

Hai chiến lược đưa ra một chương trình đầu tư năng lượng sạch mới, phù hợp với gói phục hồi kinh tế "Next Generation EU" và Thỏa thuận xanh châu Âu (European Green Deal). Các khoản đầu tư theo kế hoạch có khả năng kích thích sự phục hồi kinh tế từ cuộc khủng hoảng Covid-19, góp phần tạo việc làm ở châu Âu và tăng khả năng lãnh đạo, cạnh tranh của EU trong các ngành công nghiệp chiến lược.

Chiến lược tích hợp hệ thống năng lượng (EU Strategy for Energy System)

Chiến lược sẽ cung cấp cơ sở cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh. Mô hình năng lượng hiện tại - nơi tiêu thụ năng lượng trong các lĩnh vực giao thông, công nghiệp, khí đốt, tiêu thụ năng lượng trong lĩnh vực dân dụng còn riêng biệt, chưa có sự liên kết. Mỗi lĩnh vực tiêu thụ trên có chuỗi giá trị, quy định, cơ sở hạ tầng, quy hoạch và hoạt động riêng, không thể giải quyết vấn đề trung lập khí hậu vào năm 2050 theo cách tiết kiệm chi phí. Thay đổi chi phí năng lượng trong các giải pháp cải tiến đó là tích hợp trong vận hành hệ thống năng lượng của EU. Liên minh phải xây dựng các liên kết năng lượng liên ngành và khai thác tối đa các tiến bộ khoa học kỹ thuật.

Hệ thống năng lượng tích hợp là hệ thống được lên kế hoạch và vận hành một cách tổng thể, có sự kết nối giữa các nhà máy năng lượng, cơ sở hạ tầng năng lượng và cơ sở tiêu thụ năng lượng khác nhau. Hệ thống kết nối linh hoạt này sẽ hoạt động hiệu quả hơn, giảm chi phí năng lượng chung cho toàn xã hội. Ví dụ như hệ thống tiêu thụ điện năng cho xe ô tô điện của châu Âu được cung cấp từ hệ thống điện mặt trời áp mái, trong khi các tòa nhà được cung cấp nhiệt sưởi từ nhà máy điện gần đó hay các cơ sở sản xuất được cung cấp nhiên liệu hydro, sản xuất từ các nhà máy điện gió ngoài khơi.

Ba trụ cột chính của chiến lược này bao gồm:

Thứ nhất, một hệ thống năng lượng "tuần hoàn" với hiệu quả năng lượng làm trung tâm. Chiến lược sẽ xác định các hành động cụ thể để áp dụng nguyên tắc hiệu quả năng lượng trước tiên trong thực tế, đồng thời sử dụng nguồn năng lượng địa phương một cách hiệu quả trong lĩnh vực dân dụng và xã hội. Khai thác tiềm năng năng lượng đáng kể từ việc tái sử dụng nhiệt thải từ các khu công nghiệp, các trung tâm dữ liệu hoặc và năng lượng được sản xuất từ chất thải sinh học hoặc các cơ sở xử lý nước thải.

Thứ hai, gia tăng điện khí hóa hơn nữa cho các lĩnh vực sử dụng năng lượng đầu cuối. Vì ngành điện có tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo cao nhất nên châu Âu cần sử dụng nhiều điện nhất có thể. Ví dụ như sử dụng các máy bơm nhiệt trong các tòa nhà, xe điện trong lĩnh vực vận tải hoặc lò điện trong một số ngành công nghiệp. Một mạng lưới gồm 1 triệu điểm sạc điện sẽ là một trong những mục tiêu triển vọng song song với phát triển năng lượng gió và năng lượng mặt trời.

Thứ ba, đối với những lĩnh vực mà quá trình điện khí hóa gặp khó khăn, chiến lược này sẽ thúc đẩy sử dụng nhiên liệu sạch, bao gồm hydro tái tạo, nhiên liệu sinh học bền vững và khí sinh học. Ủy ban châu Âu sẽ đề xuất một hệ thống phân loại mới và chứng nhận mới cho nhiên liệu tái tạo và nhiên liệu phát thải carbon thấp.

Chiến lược đặt ra 38 nhiệm vụ hành động để xây dựng hệ thống năng lượng tích hợp hơn. Các nhiệm vụ bao gồm sửa đổi luật pháp hiện hành, hỗ trợ tài chính, nghiên cứu và triển khai các công nghệ mới và công cụ kỹ thuật số; hướng dẫn các quốc gia thành viên thực hiện các biện pháp tài khóa và loại bỏ trợ cấp nhiên liệu hóa thạch; cải cách quản lý thị trường; quy hoạch cơ sở hạ tầng và tuyên truyền rộng rãi chiến lược cho người tiêu dùng.

Phạm TT